آیا ETF نقدی بیت کوین را می‌کُشد؟

بحث ورود بیت کوین به بازارهای مالی سنتی و وال استریت، چند سالی هست که مورد توجه جامعه کریپتو قرار گرفته است. تصویب یک صندوق قابل معامله (ETF) که به صورت مستقیم به بیت کوین مرتبط باشد، می‌تواند بیت کوین را چندین قدم به پذیرش همگانی نزدیک کند؛ اما با این حال، بسیاری معتقدند که ورود موسسات مالی و بانک‌های عظیم آمریکایی و اروپایی در قالب ETF نقدی بیت کوین، چندان هم برای اولین و بزرگترین پول غیر متمرکز جهان پر منفعت نخواهد بود.

چه خوب و چه بد، تأیید یک ETF نقدی بیت کوین امری اجتناب ناپذیر است، بنابراین تصمیم گرفتم که در قالب یک مقاله جامع، هر آنچه شما باید درباره یک ETF بیت کوینی بدانید را تشریح کنم. اما در نهایت به دنبال پاسخ به این پرسش هست: آیا ETF نقدی بیت کوین را می‌کُشد؟

 

ETF چیست؟

اولین کاری که باید بکنیم، آشنایی با مفهوم ETF است. یک ETF که مختصر عبارت «صندوق قابل معامله» است، در واقع یک صندوق سرمایه‌گذاری و معاملاتی است که همانند سهام بورس عمل می‌کند؛ با این تفاوت که ETF رفتار قیمت دارایی زمینه خود را دنبال می‌کند. یک ETF می‌تواند برای دارایی‌های فیزیکی مثل طلا یا نفت خام باشد و یا دسته‌ای از سهم‌های بورس را شامل شود.

در واقع ETF ها به موسسات مالی و سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهند که بدون مالکیت واقعی یک دارایی، روی آن سرمایه گذاری کنند. مثلاً یک شرکت مالی با خرید سهام ETF نقدی طلا، می‌تواند روی این فلز گرانبها سرمایه‌گذاری کند ولی نگران نگهداری از خود طلا نباشد. همین امر باعث شده که موسسات مالی بزرگ علاقه زیادی به این نوع از صندوق‌ها داشته باشند؛ چرا که ترازنامه‌ها و روش‌های حسابرسی با ETF ها بسیار بهینه‌تر است.

یکی از معروف‌ترین ETF های بازار، S&P 500 است که به سرمایه‌گذاران امکان ورود به مجموعه متنوعی از سهم‌های بزرگترین شرکت‌های آمریکایی را تنها با یک خرید می‌دهد. در واقع این صندوق تنوع بخشی به سبد دارایی و مدیریت ریسک را به مراتب ساده‌تر می‌کند.

صندوق ETF طلای SPDR که با نماد معاملاتی GLD در بازار خرید و فروش می‌شود، بزرگترین ETF شمش طلا در جهان است که حدود 818 تُن طلا را از اوایل سال میلادی 2016 انباشت کرده است.

 

ETF بیت کوین

ETF بیت کوین هم قرار است صندوقی کاملاً مشابه با ETF طلا باشد. به این صورت که شرکت درخواست کننده این صندوق ابتدا یک متولی را برای نگهداری کوین‌ها به SEC معرفی می‌کند و بعد با لیست کردن نماد ETF خود در بورس، به اندازه خرید سرمایه‌گذاران از بازار آزاد کوین خریداری کرده و به دست متولی می‌سپارد. به عنوان مثال اکثر شرکت‌های مالی درخواست کننده ETF، صرافی کوین بیس (Coinbase) را به عنوان متولی و مسئول نگهداری کوین‌ها برگزیده‌اند.

مهمترین هدف از تأیید ETF بیت کوین، تسهیل پروسه سرمایه‌گذاری برای موسسات مالی و بانک‌هاست تا هر شرکتی که علاقه‌ای به خرید داشته باشد، مجبور به نگهداری خود کوین‌ها نباشد و همچنین بهتر بتواند خزانه خود را حسابرسی کند. در واقع همین عمل خرید و نگهداری از کوین‌ها، با اینکه روشی خارق‌العاده و هوشمندانه برای محافظت از دارایی است ولی برای شرکت‌های بزرگی که قصد خرید میلیون‌ها دلار بیت کوین دارند، بار مسئولیت بزرگی محسوب می‌شود؛ زیرا هر کسی که به کلید خصوصی ولت دسترسی داشته باشد، در واقع صاحب اموال است.

ETF بیت کوین می‌تواند این دارایی را به مخاطبین بیشتری معرفی کند، تا انواع سرمایه‌گذاران خرد و نهادی بتوانند به راحتی درصدی از سبد دارایی خود را به بیت کوین اختصاص دهند. از طرفی این صندوق رنگ و بوی رسمی و قانونی به بیت کوین می‌دهد و آن را از یک رمزارز ناشناخته، بی قانون و حتی ابزار مجرمان، به یک دارایی رسمی، با پشتوانه، خوش آتیه و قانونمند تبدیل می‌کند.

 

مقایسه ETF نقدی و ETF آتی بیت کوین

ETF های بیت کوین در واقع در دو نوع نقدی (Spot) و آتی (Futures) هستند. هر یک از این انواع، ویژگی‌ها و خصوصیات خود را دارند ولی کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) سال‌ها پیش ETF آتی بیت کوین را تأیید کرده است. ما چندی پیش مقاله مقایسه ETF نقدی و ETF آتی بیت کوین را منتشر کرده‌ایم، بنابراین توصیه می‌کنیم برای درک عمیق‌تر تفاوت‌های این دو از آن مقاله استفاده کنید. با این حال در اینجا هم سعی می‌کنم به زبانی ساده هر یک از این دو صندوق را تشریح کنم.

به عبارت ساده، ETF نقدی بیت کوین به صورت مستقیم دارایی را خریداری و انباشت می‌کند و به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که به صورت مستقیم روی دارایی سرمایه‌گذاری کرده و به بازار واقعی (و ارزش واقعی آن) ورود کنند. خرید سهام ETF نقدی در واقع با خرید خود دارایی تفاوت چندانی ندارد و تنها مسئولیت نگهداری آن به شرکت متولی داده می‌شود.

به عنوان مثال، تصور کنید که یک ETF نقدی بیت کوین به عنوان BTC-Trade در بازار وجود دارد که 10,000 واحد BTC اندوخته دارد و 1 میلیون سهم هم در بازار بورس منتشر کرده است. این یعنی هر سهم این صندوق 0.1 واحد BTC ارزش دارد و عملکرد نمودار قیمت این صندوق رابطه‌ای مستقیم با ارزش دارایی اصلی دارد.

از طرف دیگر، ETF آتی ارزش بیت کوین را از قراردادهای آتی بیت کوین می‌گیرد و دارایی واقعی را انباشت نمی‌کند. در واقع این صندوق، روی توافق‌های خرید و فروش بیت کوین در قیمت و زمانی مشخص سرمایه‌گذاری می‌کند. این به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد که بدون تصاحب خود دارایی، از تحرکات نمودار دارایی سود بگیرند.

مثلاً تصور کنید که یک ETF آتی به اسم BTC-Future داریم که هدف آن خرید قراردادهای آتی بیت کوین است. لازم به ذکر است که مسئولیت اجرا و مدیریت این صندوق باید بر عهده یک کارگزاری یا موسسه مالی قانونی و معتبر باشد. حالا تصور کنید که BTC-Future قصد دارد 1000 قرارداد آتی بیت کوین را که هر یک حق خرید یک واحد بیت کوین در قیمت 50000 هزار دلار در سه ماه آینده را دارد، بخرد.

حالا برای جذب سرمایه کافی جهت خریدن این مقدار قرارداد، BTC-Future ده میلیون سهم را در بازار عرضه می‌کند تا هر موسسه با خرید هر یک سهم آن، بخشی از سود (یا ضرر) ایجاد شده را مال خود کنند. این یعنی هر سهم 0.0001 بخش از هر قرارداد خرید را نمایندگی می‌کند.

در ادامه تفاوت‌های اصلی بین یک ETF نقدی و یک ETF آتی بیت کوین را در یک جدول آورده‌ایم تا بهتر بتوانید با مفهوم و خصوصیات منحصر به‌فرد هر یک آشنا شوید.

 

	ETF نقدی بیت کوین	ETF آتی بیت کوین
دارایی زمینه	نگهداری خود بیت کوین	نگهداری قرارداد آتی مرتبط با بیت کوین
عامل رفتار قیمت	ارتباط مستقیم به ارزش واقعی و لحظه‌ای بیت کوین	تحت تأثیر متغیرهای بازار آتی
نیازهای نقدینگی	نیاز به خرید و انباشت امن بیت کوین دارد، بنابراین ممکن است برای اطمینان از بازتاب درست قیمت نقدی بیت کوین، معاملات مکرر نداشته باشد	ممکن است مکرر ترید شوند و قراردادهای چرخشی داشته باشند، بنابراین مدیریت نقدینگی آن‌ها پیچیده‌تر است
احتمال واگرایی قیمت	معمولاً بسیار نزدیک قیمت نقدی بیت کوین است	به خاطر شرایط بازار آتی و تاریخ انقضای قراردادها، ممکن است از قیمت نقدی واگرایی قابل توجهی داشته باشد
ریسک‌ها	ورود مستقیم به نوسان قیمت بیت کوین، بنابراین ریسک به نوسانات خود قیمت بیت کوین مرتبط است	ورود غیر مستقیم به قیمت بیت کوین و ریسک می‌تواند هم تحت تأثیر نوسان قیمت و هم شرایط بازار آتی مثل اهرم و تاریخ انقضاء باشد
پیچیدگی عملیاتی	نیاز به زیرساخت برای ذخیره بیت کوین	نیاز به تخصص در ترید قراردادهای آتی و بازار آتی

 

مزایای ETF نقدی بیت کوین

در رابطه با مزیت‌های تأیید و لیست شدن یک ETF نقدی بیت کوین در بازارهای بورس و سنتی پیشتر هم صحبت‌هایی کردم. در واقع مهمترین قابلیتی که ETF به بیت کوین اضافه می‌کند، باز کردن یک بزرگراه عظیم برای ورود و خروج سرمایه به بازار است.

این ورود سرمایه عظیم و اتصال بیت کوین به بازار رسمی و قانونی وال استریت و اقتصاد جهان، بیت کوین را به بلوغ بسیار بیشتری می‌رساند. با وجود یک ETF نقدی بیت کوین، شرکت‌ها می‌توانند درصدی از سبد دارایی و خزانه خود را وارد آن کنند. برای درک بهتر تأثیر ورود سرمایه موسسات مالی به بازار بیت کوین، توصیه می‌کنم مقاله بیت کوین و نقش آن در انتقال ثروت جهان را مطالعه نمایید.

در ضمن در آپارات تریدینگ هاوس هم یک سری 3 قسمتی از صحبت‌های ارزشمند مایکل سیلور را با ترجمه اختصاصی قرار داده‌ایم که می‌توانید در بخش زیر به آن دسترسی یابید. در این ویدیوها مایکل سیلور به اهمیت عظیم تأیید یک ETF نقدی بیت کوین می‌پردازد و پتانسیل‌های آن را با زبانی ساده تشریح می‌کند.

 

 

 

 

در ضمن در مقاله پیشبینی بازارهای مالی در سال 2024 هم به پیشبینی قیمت بیت کوین در صورت تأیید ETF نقدی پرداخته‌ام. در این مقاله آمده که در بدترین حالت، بیت کوین تا پایان سال جدید به 70,000 دلار می‌رسد و در بهترین حالت هم می‌توان انتظار رسیدن قیمت به بالای 160,000 دلار باشیم.

 

معایب ETF نقدی بیت کوین

این روزها همه از خوبی‌ها و باغ سبزی که ETF نقدی بیت کوین درب آن را باز می‌کند، می‌گویند. بخش اعظم سرمایه‌گذاران و تریدرها و حتی افراد برجسته جامعه بیت کوین از تأیید این صندوق‌ها توسط قانون‌گذاران ابراز رضایت کرده و امیدوار هستند که با این اقدامات، بیت کوین به رقیب جدی‌تری برای دارایی‌های ذخیره ارزش مثل طلا تبدیل شده و نقش پررنگ‌تری در اقتصاد جهانی به دست آورد.

اما برخی از بیت کوینرهای واقعی که اهداف و آرمان‌های ساتوشی را مهمتر از رشد قیمت دلاری بیت کوین می‌دانند، اصلاً از تصویب چنین صندوق‌هایی که می‌تواند پای غول‌های مالی و قطعاً جاه طلب را به بازار بیت کوین باز کنند، خشنود نیستند. قبل از اینکه به اصل موضوعی که من را به فکر نوشتن این مقاله انداخته بپردازم، اول می‌خواهم معایب و ریسک‌های نسبتاً بدیهی ETF نقدی بیت کوین را تشریح کنم.

واضح است که سرمایه‌گذاری و خرید سهم‌های یک ETF نقدی هم در معرض نوسانات شدید قیمت بیت کوین که جزو ماهیت آن است، قرار می‌گیرد و این می‌تواند تا حدی مدیریت ریسک را دشوار کند. از طرف دیگر، ممکن است معاملات در این گونه صندوق‌ها به علت مخارج مرتبط با مدیریت صندوق و ذخیره دارایی‌ها کارمزدی به مراتب بالاتر از خرید نقدی (تا 2.5٪) داشته باشد.

 

آیا ETE نقدی قاتل بیت کوین است؟

یکی از بحث‌های تأمل برانگیزی که در رابطه با خطر ETF نقدی بیت کوین وجود دارد را یکی بنیانگذاران صرافی BitMEX مطرح کرده است. آرتون هایز (Arthur Hayes) معتقد است که اگر این صندوق «زیادی» موفق شود، می‌تواند در آخر منجر به مرگ بیت کوین شود. او مدعی است که موسسات مالی بزرگی مثل بلک‌راک (BlackRock) بسیار جاه‌طلب هستند و ممکن است مشغول به انباشت شدید دارایی کنند. او در این باره می‌گوید:

آن‌ها [موسسات مالی] کوین‌ها را از کف بازار جمع می‌کنند و آن‌ها را در ذخایر خود انباشت کرده و اوراق بهادار قابل معامله عرضه می‌کنند. سپس تنها با ترید همین اوراق که تنها نماینده خود کوین‌هاست، از افراد کارمزد دریافت می‌کنند. آن‌ها کوین‌هایی که ذخیره کرده‌اند را در شبکه جابجا نمی‌کنند و این می‌تواند در دراز مدت منجر به مرگ بیت کوین شود.

اگر بخواهیم تصور کنیم که واقعاً شرکتی مثل بلک‌راک که بزرگترین مدیر سرمایه جهان با بیش از 10 تریلیون سرمایه تحت مدیریت است، شروع به انباشت بیت کوین کند، یعنی فعالیت شبکه به شدت کاهش پیدا خواهد کرد و این مشکلی بسیار جدی است. ماینرهای بیت کوین وظیفه تأمین امنیت بلاکچین را برعهده دارند که به خاطر صرف انرژی و تلاش خود برای یافتن بلاک معتبر، کارمزد تراکنش‌های شبکه و پاداش بلاکی را دریافت می‌کنند که هر 4 سال یکبار صفر شده و در نهایت در سال 2140 به صفر می‌رسد.

حال اگر تصور کنیم که موسسات مالی کوین‌ها را جمع‌آوری کنند و دیگر تراکنشی در شبکه انجام نشود، ماینرها دیگر انگیزه‌ای برای استخراج بلاک نخواهند نداشت. در واقع بیت کوین برخلاف دارایی‌های سخت دیگری مثل طلا، برای اینکه وجود داشته باشد باید فعال بماند.

این یعنی اگر شرکت‌ها و افراد ثروتمند به جای خرید و ترید خود کوین‌ها، فقط سهام ETF یا دیگر محصولات مشتق از بیت کوین را بخرند، دیگر شبکه قادر به تولید کارمزد کافی برای ادامه کار ماینرها نخواهد بود و این می‌تواند منجر به کاهش نرخ هش و در نهایت آسیب پذیری بیشتر شبکه در برابر حملات 51 درصدی شود.

قطعاً تبدیل شدن بیت کوین به یک دارایی تحت سلطه دولت‌ها و شرکت‌های بیت کوین در نهایت به ضرر این کوین خواهد بود و این یکی از موضوعات مهمی است که بیت کوینرهای وفادار به آرمان‌های ساتوشی را بسیار نگران کرده است. ساتوشی هیچگاه راضی به تصاحب و تصرف بیت کوین توسط قدرتمندان جهان نبود؛ حتی در روزهای اولیه حیات بیت کوین که قرار بود به عنوان راه پرداختی برای ویکی‌لیکس (WikiLeaks) استفاده شود، ساتوشی بارها نارضایتی خود را نسبت به آن ابراز کرده بود.

 

جمع بندی نهایی

چه بخواهیم چه نخواهیم، چیزی که در آینده مشخص و قطعی است، تکامل و پیشرفت ETF نقدی بیت کوین، بهبود چارچوب‌های قانونی و نظارتی، نوآوری‌های تکنیکال و البته تغییر ترجیح سرمایه‌گذاران است. با افزایش تقاضا و پذیرش برای دارایی‌های دیجیتال، نهادها و سرمایه‌گذاران به دنبال روش‌های بهینه و امن برای ورود به این بازارها هستند.

اینکه در نهایت ETF های نقدی منجر به شکوفایی و عظمت بیشتر بیت کوین می‌شوند، یا مرگ و تباهی آن را به ارمغان می‌آورند را تنها زمان مشخص می‌کند. به هر حال، ETF ها می‌آیند و این واکنش جامعه هولدرهای بیت کوین است که آینده را برای اولین و شاید تنها دارایی دیجیتال غیر متمرکز واقعی رقم میزند.

امیدها و آرزوها برای گسترش بیت کوین بیشتر از همیشه است و از طرفی نگرانی‌های ابراز شده هم پوچ و غیر واقعی نیستند. بنابراین حتی اگر در فکر سرمایه‌گذاری روی ETF نقدی بیت کوین هستید، باز هم باید تحقیقات خودتان را داشته باشید، از مشاوران و متخصصین مالی استفاده کنید و تحمل ریسک و ضرر خود را هم به وضوح و دقت مشخص کنید.

داشتن درکی عمیق از چشم‌انداز قانونی، مکانیزم ETF ها و تأثیر آن‌ها روی بازار و صد البته شبکه بیت کوین هم از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. به هر حال، امیدوارم که هر اتفاقی که می‌افتد، ماهیت اصلی بیت کوین و آرمان‌های بنیادین ساتوشی ناکاموتو تغییری نکند، چرا که وجه تمایز بیت کوین از دیگر دارایی‌ها همین است.