در طول این سالها، سیستمهای لایه دوم اتریومی زیادی با هدف حل مشکل مقیاسپذیری یا افزایش کاربرد بزرگترین بلاکچین قرارداد هوشمند دنیا معرفی شدند. یکی از همین سیستمهای نسبتاً جدید، شبکه منتل (Mantle Network) است که با ارز دیجیتال منتل و توکن MNT شناخته میشود.
پروژهی منتل با تکنولوژی جدید خود قصد دارد مقیاس پذیری اتریوم را به سطح جدیدی برساند؛ به همین خاطر در ماههای گذشته مورد توجه زیادی قرار گرفته است. از این رو، در این مقاله به توضیح کامل پروژه ارز دیجیتال منتل و توکن MNT میپردازیم.
ارز دیجیتال منتل (Mantle) چیست؟
ارز دیجیتال منتل، رمزارز شبکه منتل (Mantle Network) است. این شبکه در واقع یک راه حل مقیاس پذیری لایه دوم (L2) اتریومی است که با ماشین مجازی اتریوم (EVM) سازگاری دارد. این شبکه برای ثبت سریع و ارزان تراکنشها از رولآپهای آپتیمیستیک (Optimistic rollup) که به آن رولآپ خوشبینانه هم میگویند، استفاده میکند. شبکه ارز دیجیتال Mantle با بسته بندی و انجام تراکنشها در خارج از بلاکچین (آفچین) و بعد ثبت آنها در شبکه عمل میکند.
Optimistic Rollups یک فناوری در زمینه بلاکچین و اتریوم است که هدف آن افزایش سرعت و کاهش هزینههای تراکنشهاست. در واقع این سیستم یک لایه اضافی روی بلاکچین اصلی ایجاد کرده و باعث میشود که تراکنشها سریعتر و ارزانتر انجام شوند.
نکته جالب این رولآپها این است که تراکنشها ابتدا به صورت خودکار و بدون بررسی ثبت میشوند و تنها در صورتی که شکایت یا ادعایی مبنی بر تقلب وجود داشته باشد، بررسی میشوند. این رویکرد باعث میشود که بار کاری شبکه کاهش یابد و در نتیجه سرعت و کارایی سیستم بهبود پیدا کند. به عبارت دیگر، رولآپهای آپتیمیستیک راه حلی هوشمندانه برای چالشهای مقیاسپذیری در بلاکچینها هستند.
راه حلهای مقیاس پذیری اتریومی مثل شبکه Mantle، شبکه اصلی را از پردازش تک تک تراکنشها معاف میکنند. در این بین، منتل نتورک با استفاده از تکنولوژی رولآپها، به شکلی امن تراکنشها را دسته بندی کرده و بعد از پردازش آنها در بیرون از بلاکچین، توافق نهایی را در آنچین ثبت میکند.
تیم سازنده ارز دیجیتال منتل معتقد است که این تکنولوژی میتواند توان خروجی بالا را با کارمزد تراکنش به مراتب پایینتر از شبکه اصلی اتریوم ارائه دهد. بنابر وایتپیپر ارز دیجیتال Mantle، تراکنشهای این پلتفرم ۸۰٪ کمتر از اتریوم و توان خروجی آن هم ۲۰ برابر اتریوم است. با توجه به اینکه شبکه اتریوم در هر ثانیه قادر به ثبت ۲۵ تراکنش است، به این نتیجه میرسیم که شبکه منتل میتواند در هر ثانیه ۵۰۰ تراکنش را پردازش کند.
جالب است بدانید که ادغام BitDAO و Mantle در مِی ۲۰۲۳، بزرگترین تزریق سرمایه در تاریخ کریپتو را به مقدار بیشتر از ۳ میلیارد دلار محقق کرد. BitDAO پیشنهادی برای تخصیص ۲۰۰ میلیون دلار سرمایه برای حمایت از مراحل ابتدایی توسعه شبکه منتل را تصویب کرد. در ضمن شبکه Mantle قبل از راهاندازی رسمی به مدت شش ماه فاز آزمایشی را پشت سر گذاشت و در این مدت بیشتر از ۱۴ میلیون تراکنش را پردازش کرد.
ارز دیجیتال منتل چگونه کار میکند؟
در مرکز عملکرد خلاقانهی شبکه ارز دیجیتال منتل، سه عنصر حیاتی وجود دارد که هر کدام نقشی کلیدی در سازماندهی یک اکوسیستم کارآمد و امن ایفا میکنند. این سه عنصر اصلی به طور هماهنگ با یکدیگر کار میکنند تا ارتباط هماهنگ با شبکه اصلی را تضمین کنند.
فناوری رولآپ آپتیمیستیک (خوشبینانه) و نودهای MPC
فناوری رولآپ آپتیمیستیک تراکنشها را در دستههایی سازماندهی میکند تا آماده تایید و ادغام در دادههای بلاکچین اصلی شوند. رولآپها دهها هزار تراکنش را بستهبندی کرده و فرآیند اعتبارسنجی تراکنشها را تسهیل میکنند.
تراکنشها «همانطور که هستند» به شبکه اصلی (L1) ارائه شده و با فرض صحت آنها اجرا میشوند. این خوشبینی نسبت به صحت بلاکها و تراکنشها سرعت بیشتر شبکه لایه ۲ را ممکن میسازد. منتل به دنبال غلبه بر این محدودیت با معرفی نقش نود جدیدی به نام نود محاسبات چندجانبه (MPC) است.
نودهای MPC به طور مستقل ریشههای وضعیت را از دادههای تراکنش محاسبه کرده و امضاهایی برای انتقالات وضعیت معتبر ارائه میدهند. هرچه نودهای بیشتری یک بلاک را تایید کنند، اعتماد به صحت آن بیشتر میشود. از طریق قراردادهای هوشمند پل (Bridge) که بر روی هر دو شبکه استقرار یافتهاند، شبکههای رولآپ آپتیمیستیک با شبکه L1 ارتباط برقرار میکنند و انتقال امن داراییها را بدون واسطههای شخص ثالث تضمین مینمایند.
معماری شبکه ماژولار
شبکه منتل از معماری بلاکچین ماژولار استفاده میکند که با بلاکچینهای یکپارچه، که در آنها نودها همه کارها را به طور همزمان انجام میدهند، متفاوت است. در طراحی این ارز دیجیتال، اجرای تراکنشها در خود شبکه Mantle صورت میگیرد، در حالی که فرایندهای اجماع و تسویه در اتریوم انجام میشوند.
نودهای دسترسی داده منتل
نودهای دسترسی داده (DA) منتل، توسط ماژول EigenDA از EigenLayer تغذیه میشوند. آنها سابقه تراکنشهای رولآپ را ذخیره میکنند تا برای اعتبارسنجهای در هر دو لایه 1 و 2 قابل دسترس باشند. اعتبارسنجها میتوانند در زمان چالشهای اثبات تقلب، دادهها یا تراکنشها را از نودهای DA بازیابی کنند. نودهای DA شبکه منتل همچنین اثباتهایی از صحت دادهها را به شبکه L1 منتشر میکنند.
ماژولار کردن سیستم دسترسی داده و پیادهسازی یک مدل اقتصادی کارآمد از طریق EigenDA، به شبکه منتل اجازه میدهد تا هزینههای تراکنش را کاهش و در عین حال امنیت را افزایش دهد.
کاربردهای توکن MNT چیست؟
در مرکز اکوسیستم شبکه منتل، توکن MNT قرار دارد که یک دارایی دیجیتال چند منظوره است که هم به عنوان ابزار حاکمیت و هم به عنوان توکن کاربردی عمل میکند. ارز دیجیتال MNT با پوشش دادن هزینههای گَس (کارمزد) برای تراکنشها در شبکه منتل، تسهیلکننده تراکنشها است و همچنین به عنوان وثیقه برای نود شبکه منتل هم عمل میکند.
توزیع توکنهای MNT توسط فرایند دقیق حکمرانی منتل کنترل میشود، به طوریکه حوزههای تخصیص توکن شامل انگیزههای کاربری، انگیزههای شریک فناوری، تیم توسعهدهنده اصلی و مشاوران، و فرصتهای دیگر مانند خریدها و تبادلات توکن میشود. توزیع توکن MNT در ابتدا به صورت ۶۵.۶٪ برای خزانه منتل و ۳۴.۴٪ برای گردش در شبکه بود که پس از مدتی به جدول زیر رسید.
تعداد توکن منتل | سهم از کل (٪) | توضیحات | |
خزانه منتل | ۳٬۰۴۶٬۳۲۸٬۶۱۴ | ۴۹.۰ | بنابر پیشنهاد حاکمیتی منتل |
در گردش شبکه | ۳٬۱۷۲٬۹۸۸٬۱۵۴ | ۵۱.۰ | در گردش بازار آزاد |
جمع کل | ۶٬۲۱۹٬۳۱۶٬۷۶۸ | ۱۰۰ |
در ژوئن ۲۰۲۳، جامعه ارز دیجیتال منتل پیشنهادی را برای بهینهسازی موجودی رقیقشده توکنهای MNT پیش از راهاندازی آن تصویب کرد. این پیشنهاد عمدتاً شامل عدم تبدیل ۳ میلیارد توکن BIT که در حال حاضر در خزانه منتل نگهداری میشود، به MNT میشد. این کار باعث شد که موجودی رقیقشده نسبت به BIT به میزان ۳ میلیارد توکن کاهش یابد. بر اساس گزارشهای اخیر، خزانه منتل ۴۷.۴٪ از MNT را در اختیار خواهد داشت در حالی که ۵۲٪ در گردش خواهد بود. ۰.۶٪ باقیمانده هم برای بودجه اصلی منتل اختصاص داده شده است.
مقایسه منتل با L2 های دیگر
یکی از مزیتهای مهم شبکه منتل نسبت به سیستمهای لایه دوم اتریوم دیگر، مقیاس پذیری بسیار بالای آن است. به طور کلی شبکههای L2 دیگر در بحث مقیاس پذیری بسیار بالا مشکل دارند، زیرا ساختار آنها به صورت یکجا بوده و ماژولار نیست. در نتیجه، کارمزد تراکنش در این سیستمها به قدری نیست که در نهایت منجر به پذیرش عمومی آنها شود.
از طرف دیگر، استفاده شبکه منتل از رولآپهای آپتیمیستیک و لایه DA مجزا، امکان ثبت سریعتر و ارزانتر تراکنش را مهیا کرده است. این ساختار با سیستمهای مقیاس پذیری لایه دوم دیگری مثل Cartesi، Loopring، Polygon یا Arbitrum متفاوت است. با اینکه شبکه Mantle تنها سیستمی نیست که از لایه DA مجزا استفاده میکند، ولی لایه EigenDA آن کاملاً غیر متمرکز عمل میکند.
کاربردهای ارز دیجیتال منتل
گیمینگ
طراحی ماژولار منتل آن را برای بازیها ایدهآل میسازد، زیرا میتواند پشتیبانی از تعداد بالای تراکنشها و هزینههای گس پایین را فراهم کند. این امر میتواند توسعهدهندگان را تشویق کند تا DApps را روی منتل بسازند، جایی که بازیکنان میتوانند از تجربهای تقریباً بدون نقص لذت ببرند. منتل با Game7 و HyperPlay، پروژههایی که قبل از ادغام ابتکارات BitDAO بودند، همکاری میکند. این دو پروژه بر ساخت ابزارهای حیاتی برای توسعهدهندگان بازیها تمرکز دارند.
شبکه منتل از همین حالا هم به سمت تحقق این کاربرد قدم برداشته است، زیرا به تازگی اعلام کرده که متاورس گیمینگ وب ۳ خود با نام Bullieverse را راه اندازی کرده است. این پروژه در مارس ۲۰۲۳ به اکوسیستم ارز دیجیتال Mantle اضافه شده است.
دیفای
منتل میتواند به توسعه و گسترش فعالیت پروتکلهای دیفای هم کمک کند. افزایش پذیرش و علاقه عمومی به دیفای میتواند توسعه دهندگان را برای خلق محصولات و خدمات مالی نوآورانه که در فضای کریپتویی امروز غایب هستند، تشویق کند.
مزایای شبکه منتل
- کارمزد تراکنش پایین: شبکه منتل به طرز قابل توجهی کارمزد تراکنشها را کاهش داده است. تیم توسعه دهنده این شبکه مدعی است که به لطف دسته بندی تراکنشها و طراحی ماژولار شبکه میتوانند کارمزدها را تا ۸۰٪ کاهش دهند.
- مقیاس پذیری بسیار بالا: همانطور که گفته شد، منتل توانسته با کمک EigenDA لایه دسترسی داده مجزایی را بکار بگیرد تا بهره وری اتریوم را به مراتب بالاتر ببرد. این یعنی اعتبارسنجهای اتریوم همه تراکنشهای منتل را در شبکه اصلی ثبت میکنند. در ضمن لایه دسترسی داده منتل هم به خاطر EigenDA امنیت خود را از اتریوم میگیرد.
- سازگاری با EVM: در ضمن شبکه منتل کاملاً با ماشین مجازی اتریوم سازگاری دارد تا بتوان اپلیکیشنهای غیر متمرکز اتریوم را در آن اجرا کرد. در ضمن امکان بکارگیری چارچوبهای توسعه قرارداد هوشمند اتریوم مثل Remix، Truffle، Hardhat و Foundry هم در اکوسیستم Mantle ممکن است.
معایب ارز دیجیتال منتل
- هنوز جدید است: شبکه منتل در جولای ۲۰۲۳ راه اندازی شده و هنوز راه درازی برای رسیدن به اوج پتانسیل خود دارد. در ضمن هنوز پیشنهادهای حاکمیتی اساسی و مهمی در آن در حال جریان است که میتواند مسیر حرکت اکوسیستم را تغییراتی اساسی دهد.
- هنوز غیر متمرکز نیست: تیم توسعه دهنده هنوز از نود متمرکز خود استفاده میکند. با اینکه این تیم تصمیم دارد نودهای ترتیب دهنده را در آینده غیر متمرکز کند، اما همین اقدام میتواند شبکه را در خطر مقاومت در برابر سانسور قرار دهد.
جمع بندی نهایی
با توجه به موفقیتی که پروژههای آربیتروم (Arbitrum) و آپتیمیسم (Optimism) به دست آوردند، رقابت در میان سیستمهای لایه دوم به شدت بالا گرفته است. در کنار رولآپهای آپتیمیستیک، رولآپهای دانش صفر (Zk) هم مورد توجه ویژهای قرار گرفتهاند.
در این میان، ارز دیجیتال منتل یک ساختار منحصر بهفرد ساخته که با بهرهمندی از رولآپهای خوشبینانه در پهنای باند سرعت بالا و کم هزینه EigenDA توانسته سیستمی را ارائه دهد که در عین تراکنش ارزان، مقیاس پذیری بسیار خوبی را هم ارائه کرده و از شبکه اصلی اتریوم هم برای تأمین امنیت خود استفاده کند.
به طور کلی میتوان گفت که شبکه Mantle و توکن MNT با پشتیبانی قدرتمند ByBit و BitDAO و شرکای دیگر، میتواند شروع دیرهنگام خود را جبران کرده و محبوبیت و اعتبار زیادی به دست آورد. علاوه بر این، به قدرت رسیدن اکوسیستم منتل میتواند در نهایت به نفع BitDAO و توکن BIT باشد و حتی سرمایهگذاران این توکن را هم به سود برساند.
پاسخ