صرافی متمرکز (CEX) در مقابل صرافی غیرمتمرکز (DEX)

در سال‌های اخیر، صرافی‌های غیرمتمرکز به دلیل هیجانات پیرامون راه‌حل‌های مالی غیرمتمرکزی که ارائه می‌کنند، مورد توجه قرار گرفته‌اند. تغییر سریع و ناگهانی صرافی Uniswap به یک صرافی غیرمتمرکز، باعث ایجاد بحث در میان تریدرها در ارتباط با مزایا و معایب صرافی غیرمتمرکز در مقابل صرافی متمرکز شده است. با این وجود، آیا واقعاً ترید ارزهای دیجیتال در بلندمدت غیرمتمرکز خواهد شد؟

در این مقاله، به بررسی تفاوت، مزایا و معایب این دو نوع صرافی می‌پردازیم.

 

مزایا و معایب صرافی غیرمتمرکز در مقابل صرافی متمرکز

بسیاری از علاقه‌مندان به بلاک چین پیش‌بینی می‌کنند که پایگاه مشتریان صرافی‌های غیرمتمرکز در چند سال آینده سر به فلک بکشد. چندین صرافی شناخته شده نیز به عنوان نسخه‌های غیرمتمرکز پلتفرم‌های مبادله بلاک چین خود در حال توسعه هستند تا تفاوت‌هایی بین تراکنش‌های مختلف ایجاد کنند.

آیا واقعاً ترید ارزهای دیجیتال در بلندمدت غیرمتمرکز خواهد شد؟ باید این تفاوت را عمیق‌تر درک کنیم، اما قبل از آن، اجازه دهید نظریه‌های پیرامون صرافی‌های متمرکز (CEX) و صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) را بررسی کنیم.

 

صرافی متمرکز (CEX)

صرافی‌های متمرکز همراه با دفتر سفارش (Order Book) خود شامل صرافی‌های Binance، CEX.io، Kraken، Coinbase Exchange و OKEx می‌شوند. دفتر سفارش تمام تراکنش‌های مربوط به ارزهای دیجیتال در این صرافی‌ها ثبت و احراز هویت می‌شوند. اطلاعات به صورت داخلی از طریق شبکه منتقل می‌شود و توسط مکانیزم‌‌های امنیتی تلفیقی محافظت می‌شود.

طبق پروتکل، CEXها دارای یک خط‌مشی داخلی گسترده برای شناخت مشتری خود هستند و تحت نظارت مستقیم عمل می‌کنند. برای جلوگیری از تقلب مالی، صرافی‌های متمرکز بی‌وقفه کلاهبرداران را مطابق با قوانین موجود تحت پیگرد قانونی قرار می‌دهند. آماتورها به این نوع ترید ارزهای دیجیتال به دلیل در دسترس بودن ساختار متمرکز و رابطه کاربری مناسبی که برای خرید و مدیریت ارزهای دیجیتال ارائه می‌کند، علاقه‌مند هستند.

تکرار درخواست‌ها و تراکنش‌ها در صرافی غیرمتمرکز اغلب بسیار بیشتر از صرافی متمرکز است. دلیل آن این است که نود‌های شبکه به به‌روزرسانی‌های بلادرنگ نیاز ندارند. در نتیجه، معاملات با سرعت بسیار بالایی انجام می‌شوند. با این حال، اطلاعات کیف‌پول‌های متصل به دلیل انعطاف‌پذیری پلتفرم در صرافی باقی می‌مانند. در نتیجه، قرار گرفتن در معرض ارزهای دیجیتال مستقیماً به اعتبار کاربر مرتبط است. اگر یک کلاهبردار از طریق نقض امنیتی رمزهای عبور را هک کند، بلافاصله به دارایی‌های ذخیره‌شده سرمایه‌گذار دسترسی خواهد داشت.

یک شرکت خصوصی به عنوان ستون فقرات CEX عمل می‌کند و طیف گسترده‌ا‌ی از خدمات پشتیبانی را برای به دست آوردن یک تجربه کاربری مناسب ارائه می‌دهد. آنها همچنین به کاربران اجازه می‌دهند ارزهای دیجیتال را در برابر ارزهای فیات معامله کنند و به طور کلی تعداد زیادی جفت ارز دارند که هنگام معامله در صرافی‌های متمرکز شارژ می‌شوند.

یک صرافی ارز دیجیتال، مانند هر صرافی دیگری، بر اساس همان اصول عمل می‌کند. در آنها نیز یک الگوریتم تطبیق برای کنترل پویایی بازار دنبال می‌شود و تراکنش‌ها در دفتر سفارش نگهداری می‌شوند.

 

صرافی متمرکز چگونه کار می‌کند؟

صرافی‌های متمرکز کاملاً توسط یک مرجع واحد مدیریت می‌شوند و تریدرها باید برای انجام مبادلات بیشتر به این مرجع متمرکز اعتماد کنند. اکثر مصرف‌کنندگان با بورس‌ها آشنا هستند، جایی که سهام در ارزش‌های زمان واقعی خریداری، فروخته و معامله می‌شود. یک صرافی متمرکز مشابه بازار سهام عمل می‌کند، به جز اینکه به جای سهام، امکان خرید، فروش و مبادله ارزهای دیجیتال را فراهم می‌کند. برای ثبت‌نام در یک صرافی غیرمتمرکز، نیاز به احراز هویت مشتری (KYC) و ارائه مدرک شناسایی، آدرس کامل دائمی و دیگر موارد مختص هر صرافی وجود دارد.

پس از احراز هویت، صرافی اطلاعات ورود به سیستم خود را در اختیار کاربران قرار می‌دهد تا بتوانند به راحتی به حساب‌های خود دسترسی داشته باشند، قوانین و مقررات را طی کنند و تریدر ارزهای دیجیتال را آغاز کنند.

علاوه بر این، اعضای صرافی‌های کنترل‌شده نمی‌توانند مستقیماً دارایی‌ها را مبادله کنند. در عوض، صرافی نگهبانی دارایی‌های سپرده‌شده توسط کاربران را بر عهده می‌گیرد و مقداری معادل از IOU را در اختیار فروشنده‌ها قرار می‌دهد،که آنها فقط در لحظه برداشت می‌توانند آن را انتقال دهند. IOU ها عملکرد قراردادهای هوشمند را در مبادلات متمرکز مبتنی به بلاک چین انجام می‌دهند.

صرافی‌های متمرکز از فناوری دفتر سفارش خود برای انجام معاملات استفاده می‌کنند. دفتر سفارش تمام معاملات معلق را دنبال می‌کند تا تریدرها بتوانند بر اساس آن اوراق بهادار را خریداری و بفروشند. برای مثال، اگر خریدار بخواهد کالای خاصی را خریداری کند، باید به کارگزار بورس هزینه پیش‌بینی شده دارایی را اطلاع دهد. هنگامی که واسطه خریدار را پیدا می‌کند که نیاز او متناسب با خریدار است، دارایی‌ها مبادله می‌شوند و معامله تکمیل می‌شود.

 

صرافی غیرمتمرکز (DEX)

یک صرافی غیرمتمرکز مبتنی بر بلاک چین به هر کسی اجازه می‌دهد تا ارزهای دیجیتال مختلفی را در بازاری امن، آزاد و بدون واسطه منتقل کند. آنها همه قابلیت‌های یک صرافی متمرکز را دارند، اما به دلیل آسان‌تر کردن مبادله همه ارزها برجسته هستند. در نتیجه، تریدرها با استفاده از یک صرافی غیرمتمرکز نگران محدودیت لیست کوین‌ها نخواهند بود.

DEXها اغلب بر روی شبکه اتریوم ساخته می‌شوند و از اتر (ETH) به عنوان ارز اصلی خود استفاده می‌کنند. سایر ارزهای دیجیتال ممکن است به طور بالقوه به عنوان یک چارچوب مورد استفاده قرار گیرند، اما اتریوم به مراتب بالاترین دارایی بازار مالی را دارد. در نتیجه آنها بر اساس قیمت مبادلات از یک پلتفرم واحد پیروی نمی‌کنند.

کاربران صرافی‌های غیرمتمرکز از صرافی هایی مانند Uniswap، Bisq و GDEX استفاده می‌کنند. دلیل اعتماد به این DEXها محرمانه بودن و در دسترس بودن ویژگی‌های قابل اطمینان آنها می‌باشد. علاوه بر این،یک صرافی غیرمتمرکز ناشناس در نظر گرفته می‌شود، زیرا صرافی‌ها عملاً به حداقل اطلاعات کاربر نیاز دارند. برای استفاده از یک صرافی غیرمتمرکز، کاربران معمولاً به یک آدرس عمومی نیاز دارند که دلیل رشد و محبوبیت آن است. با این حال، مشتریان CEX هیچ اختیاری بر اطلاعات مخفی خود ندارند و DEXها کیف‌پول هوشمند داخلی ندارند.

 

صرافی غیرمتمرکز چگونه کار می‌کند؟

انواع مختلفی از صرافی‌های غیرمتمرکز در طول زمان تکامل یافته‌اند. در حالی که DEXهای اولیه از دفترهای سفارش استفاده می‌کردند که عملکردی مشابه با صرافی‌های متمرکز و بازارهای مالی دارند، جدیدترین صرافی‌های غیرمتمرکز از یک دلال-نماینده خودکار استفاده می‌کنند.

 

روش دفتر سفارش در صرافی غیرمتمرکز

برای هماهنگی خرید و فروش دارایی، یک دفتر سفارش، سفارشات باز را جمع‌آوری و مدیریت می‌کند. شخصی که مایل به خرید دارایی خاصی است باید هزینه مورد انتظار آن مورد را به قرارداد هوشمند ارائه دهد. وقتی قرارداد هوشمند فردی را شناسایی می‌کند که نیاز او متناسب با نیاز خریدار است، دارایی‌ها مبادله می‌شوند و مشتری کالایی که علاقه‌مند به خرید آن بود را دریافت می‌کند.

برای انجام این کار، اگر شخصی بخواهد دارایی‌های خود را بفروشد، باید درخواست خود را به یک قرارداد هوشمند ارسال کند تا به اهداف آن دست یابد. سپس باید منتظر بمانند تا پلتفرم خریداران قابل قبول برای دارایی‌های تحت ارزیابی را پیدا کند. در یک صرافی غیرمتمرکز می‌توانید از طریق دفتر سفارش خریدار را پیدا کنید، شرایط او را بپذیرید و معامله را با موفقیت تمام کنید.

 

مزایا و معایب CEX در مقابل DEX

 

مزایای CEX

در صرافی‌های متمرکز، درک رابطه کاربری برای آماتورها ساده است و روش‌ها ممکن است به سرعت آموخته شوند. همچنین، در آنها دسترسی به پلتفرم‌های مختلف ترید ارزهای دیجیتال آسان و ساده است و به طور کلی عملکرد بالایی دارند و گزینه‌های معاملاتی متنوعی را در دسترس کاربران قرار می‌دهند.

مشاوران متخصص ارزهای دیجیتال معتقدند که به دلیل حجم معاملات زیاد، CEX از جریان نقدینگی بیشتری برخوردار است. معاملات می‌توانند به آرامی و به سرعت تعهدات پرداخت خود را تکمیل کنند. فعالیت دیوانه‌وار در پلتفرم‌های معاملاتی متمرکز تعداد زیادی از خریداران و فروشندگان را تضمین می‌کند و در نتیجه بازار دوستانه‌ای را ایجاد می‌کند.

 

معایب CEX

صرافی ارز دیجیتال جایی است که مردم ارزهای دیجیتال خود را ذخیره می‌کنند. بسیار مهم است که در این نوع صرافی، مشتری هیچ کنترلی بر کیف‌پول‌های یکپارچه خود ندارد، زیرا آنها اجزای سیستم هستند. از آنجا که یک صرافی متمرکز مالک کلیدهای خصوصی است، در صورت هک شدن صرافی خطر از دست دادن کامل دارایی وجود دارد. با این حال، مواردی مانند این غیرمعمول است، اما قبلاً اتفاق افتاده است و میلیاردها دلار ضرر ایجاد کرده است.

مقامات، اپراتورهای خارجی و تیم‌های حقوقی همگی بر معاملات متمرکز کنترل دارند که این یک نقطه ضعف استدلالی است. علاوه بر این، ارائه‌دهندگان موظفند برای جلوگیری از کلاهبرداری مالی، داده‌های دقیق را از کاربران خود جمع‌آوری کنند. این سیستم خود با اصل ایده ارزهای دیجیتال متناقض است.

 

مزایای DEX

در یک صرافی غیرمتمرکز، دستورالعمل‌های دولتی، محدودیت‌ها و نظارت بر سیستم وجود ندارد. کاربران مستقیماً با یکدیگر تجارت می‌کنند، بدون هیچ عضو خارجی مانند واسطه‌ای که در این تجارت دخیل باشد و هر مشتری کنترل کامل بر کلیدهای خصوصی خود و در نتیجه بر دارایی‌های خود دارد.

یکی از مهمترین نکات مهم تجارت در یک صرافی غیرمتمرکز به جای یک صرافی متمرکز همیشه ناشناس بودن کاربر است. هیچ فرآیند شناسایی، هیچ KYC و هیچ اطلاعات شخصی ذخیره شده در سرورهای خارجی وجود ندارد. فرآیند تبادل معمولاً ممکن است با اطلاعات شخصی کاربر شروع شود و هیچ تبادل اطلاعات محرمانه‌ای بین صرافی و مقامات وجود ندارد. برای فعال کردن تجارت کم‌هزینه با تعداد زیادی جفت ارز، یک صرافی غیرمتمرکز به طور معمول روی یک شبکه سرور غیرمتمرکز که مستقیماً روی بلاک چین قرار دارد، مستقر می‌شود.

 

معایب DEX

معامله در یک صرافی غیرمتمرکز معمولاً بسیار کندتر از معاملات در یک صرافی کنترل شده است. این به این دلیل است که ماینرها باید هر تراکنش را تأیید کنند که براساس DEX هر صرافی غیرمتمرکز متفاوت است و آنها به سرعت به شرایط بازار واکنش نشان می‌دهند.

یک صرافی غیرمتمرکز موفق نیاز به نقدینگی بالایی دارد، بنابراین، پلتفرم‌های پرمعامله همیشه آنهایی هستند که بالاترین نقدینگی را دارند. با توجه به جدید بودن ایده مبادلات غیرمتمرکز، تعداد تریدرهای بسیار کمتری در این نوع صرافی‌ها نسبت به CEX وجود دارد و در نتیجه نقدینگی به شدت کاهش می‌یابد.

علاوه بر این، رابطه کاربری آنها گاهی اوقات برای آماتورها بسیار پیچیده است و بسیاری از تریدرها به محدود کردن سفارشات، مارجین کال یا توقف ضرر دسترسی ندارند. با این حال، اکثر صرافی‌‌های غیرمتمرکز بر اجرای عملکردهای موفقی مشابه با CEX متمرکز هستند.

 

ضرر موقت: یک مشکل بزرگ برای DEX

با وجود مرتب و منظم بودن این سیستم، همچنان خطراتی برای ارائه‌دهندگان نقدینگی استخر وجود دارد. این خطر را ضرر موقت می‌نامند. ارائه‌دهندگان نقدینگی حق دارند بخشی از ارزش استخری که در آن مشارکت کرده‌اند را برداشت کنند، نه تعداد دقیق توکن‌هایی را که وارد کرده‌اند. در واقع تضمینی برای برداشت تعداد دقیق توکن‌های واریز شده وجود ندارد، زیرا نسبت توکن‌های مختلف موجود در استخر با معاملات تغییر می‌کند. اما از آنجایی که این نسبت برای انعکاس قیمت‌های بازار تنظیم می‌شود، استخر به تدریج حاوی مقدار بیشتری از توکن‌هایی خواهد بود که ارزش خود را از دست می‌دهند و بالعکس.

این به این معنی است که یک ارائه‌دهنده نقدینگی در مقایسه با دارایی‌های اولیه خود، تمایل بیشتری به برداشت بیشتر توکنی که ارزش از دست داده و کمتر از آن چیزی که ارزش به دست آورده است، دارد. بنابراین، آنها در نهایت نسبت به حالتی که دارایی‌های خود را به طور خصوصی نگه دارند، ضرر خواهند کرد. در عمل، DEXها عموماً این موضوع را از طریق پرداخت کارمزد تراکنش به ارائه‌دهندگان نقدینگی جبران می‌کنند. اما این بدان معنی است که هزینه‌های بیشتری نسبت به آنچه که در غیر این صورت نیاز دارند، دریافت می‌کنند.

 

تقاوت CEX و DEX در نگهداری دارایی‌ها

بخش دیگر از مقایسه بین DEX و CEX به این بستگی دارد که آیا کاربران ترجیح می‌دهند ارز دیجیتال خود را مستقیماً نگه دارند یا آن را به صرافی بسپارند. CEXها معمولاً نیاز دارند دارایی کاربران را قبل از معامله در اختیار بگیرند.

نگه داشتن دارایی‌های توسط خود شخص، به ایده‌آل خوداتکایی که در بخش کریپتو وجود دارد مربوط است. شما کنترل کامل و انحصاری بر آنها دارید. اما از سوی دیگر، بدون مراقبت لازم، کلیدهای خصوصی ممکن است گم شوند یا از بین بروند و دارایی‌های مرتبط غیرقابل بازگردانی شوند. جیمز هاولز ولزی به اشتباه یک هارد دیسک را در سال 2013 دور انداخت و دسترسی به 7500 بیت کوین را که تا نوامبر 2022 بیش از 100 میلیون دلار ارزش داشت را از دست داد. او بارها و به طور ناموفق از شورای محلی درخواست کرده است تا به او اجازه دهد محل دفن زباله را حفاری کند.

 

تقاوت CEX و DEX در مقررات

محبوبیت روزافزون DEXها ممکن است تا حدی نشان دهنده موفقیت آنها در طفره رفتن از اجرای برخی موانع نظارتی باشد. شرکتی که یک DEX ایجاد می‌کند از عمل کردن به عنوان یک واسطه مالی یا طرف مقابل اجتناب می‌کند و مجبور نیست استانداردهای شناخت مشتری (KYC) یا ضد پولشویی (AML) را رعایت کند، زیرا به طور مستقل عمل می‌کند. ShapeShift قبلاً یک CEX بود تا زمانی که مدیر عامل آن بیان داشت که این شرکت 95 درصد از کاربران خود را در نتیجه اقدامات KYC که مجبور به اجرای آن در سال 2018 بود از دست داد. در سال 2021، Shapeshift تغییر موضع داد و تبدیل به یک DEX شد تا از این مشکل خلاص شود.

 

تقاوت CEX و DEX در نقدینگی

هنگام کار با سرمایه گذاران بزرگتر، DEXها ممکن است بیشتر از CEXها با مشکل مواجه شوند. در حال حاضر، آنها هنوز نمی‌توانند با بزرگترین CEX ها از نظر اندازه رقابت کنند، بنابراین نمی توانند نقدینگی زیادی ارائه دهند. وقتی با نقدینگی ناکافی مواجه می‌شوند، سفارش‌های بزرگ می‌توانند با هزینه‌های اضافی برنامه‌ریزی نشده‌ای به نام «لغزش» مواجه شوند. علاوه بر این، سرمایه‌گذاران نهادی با AML و سایر موانع نظارتی خودشان مواجه هستند و ممکن است برای مقابله با مبادلاتی که به الزامات مشابه عمل نمی‌کنند دچار مشکل شوند.

سرگئی کونز، یکی از بنیانگذاران شبکه تجمیع کننده نقدینگی 1inch، سال گذشته اشاره کرد که بانک‌ها و صندوق‌های تامینی به دلیل موانع نظارتی خود، در تعامل با بخش تامین مالی غیرمتمرکز (DeFi) کند بوده‌اند. اگرچه این شرکت یک صرافی غیر متمرکز است، اما شرکت او اکنون قصد دارد یک محصول سازگار به نام 1inch Pro را به طور خاص برای پاسخگویی به این مشتریان عرضه کند.

پروتکل‌های جمع‌آوری جدیدی مانند 1inch به طور خاص برای کمک به سرمایه‌گذاران بزرگتر برای جلوگیری از مشکلات نقدینگی هنگام استفاده از DEX پدید آمده‌اند. 1inch در سال 2020 در دور سرمایه گذاری به رهبری Pantera Capital مبلغ 12 میلیون دلار جمع آوری کرد.

ظهور تجمیع کننده ها در واقع به این معنی است که کاربران می توانند به نقدینگی از DEX و CEX به طور همزمان دسترسی داشته باشند. پروتکل DiversiFi که خود یک DEX است، نقدینگی را از هر دو نوع صرافی جمع‌آوری می‌کند تا به کاربرانش کمک کند معاملات بزرگ‌تری را به‌طور مؤثرتری انجام دهند. این به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا از هزینه‌هایی که از کم بودن نقدینگی صرافی برای آن‌‌ها بوجود می‌آید، اجتناب کنند.

به صورت خلاصه، هنگام انتخاب نوع صرافی خود به 2 نکته می‌توان توجه کرد: اگر در درجه اول به سهولت استفاده علاقه مند هستید و از کنترل کامل کیف پول خود ناراحت هستید، احتمالاً CEX بهترین گزینه برای شما خواهد بود. اگر کارمزدهای کمتر و کنترل بیشتر بر وجوه خود برای شما مهم‌تر است، DEX گزینه مناسب‌تری است. در نهایت باید هشدار دهیم که پس از انتخاب نوع صرافی مد نظر خود، مطمئن شوید که از نحوه خارج کردن ارز دیجیتال خود از صرافی و نگهداری آن در کیف پول سرد اطلاعات کافی داشته باشید تا بدین وسیله ثروت خود را در دراز مدت ایمن نگه دارید.

 

آیا باید از صرافی متمرکز یا صرافی غیرمتمرکز استفاده کنیم؟

پس از خواندن این مقاله، احتمالاً از قبل ایده‌ای دارید که چه نوع صرافی با نیازهای شما مطابقت دارد. هیچ رویکرد مشخصی برای بازارها وجود ندارد و همه چیز بستگی به این دارد که با چه چیزی راحت هستید و می‌خواهید به چه چیزی برسید.

با پلتفرم‌های مختلف معاملات خود را آزمایش کنید تا تصویر بهتری از تفاوت‌ها به دست آورید و بفهمید چه چیزی برای شما مفید است. حتی ممکن است متوجه شوید که در معاملات شما زمان و مکانی برای هر دو نوع صرافی متمرکز و صرافی غیرمتمرکز وجود دارد.

 

نتیجه‌گیری

امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) به دلیل افزایش تقاضا باعث ایجاد فشار برای معاملات غیرمتمرکز شده است. صرافی که مستقیماً و بدون نهاد حاکم مرکزی کار می‌کند، به عنوان DEX شناخته می‌شود. یک صرافی غیرمتمرکز یکی از انواع کامل برنامه‌های غیرمتمرکز است. مزیت آن این است که کاربران می‌توانند بلافاصله بدون ورود به سیستم معامله کنند و همیشه به اعتبار خصوصی خود دسترسی دارند. همچنین، هیچ نوع نظارت دولتی یا غیردولتی در آنها وجود ندارد.

از طرف دیگر، در صرافی‌های متمرکز که CEX نامیده می‌شوند، درک رابطه کاربری برای آماتورها ساده است و روش‌ها ممکن است به سرعت آموخته شوند. همچنین، در آنها دسترسی به پلتفرم‌های مختلف ترید ارزهای دیجیتال آسان و ساده است و به طور کلی عملکرد بالایی دارد و گزینه‌های معاملاتی متنوعی را در دسترس کاربران قرار می‌دهند.

هر دو نوع صرافی متمرکز و غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال مزایا و معایب خود را دارند، بنابراین، سرمایه‌گذاران، تریدرها و آماتورها در دنیای ارزهای دیجیتال، باید با توجه به نیاز و روش ترید خود از یکی آز آنها یا هر دو نوع استفاده کنند.

 

منابع: Blockchain Council ،CoinMarketCap و CoinDesk