DYOR مخفف عبارت «do your own research» است و در واقع توصیه‌ای به انجام تحقیقات قبل از هرگونه اقدام به حساب می‌آید. این اصطلاح معمولاً توسط تحلیلگران، معامله‌گران و محققان بازار که کار و نظرات خود را در رسانه‌های اجتماعی به اشتراک می‌گذارند، استفاده می‌شود. به خاطر داشته باشید که DYOR مختص حوزه‌ی کریپتو نیست و مفسران سایر حوزه‌ها نیز از آن استفاده می‌کنند.
متخصصان از اصطلاح DYOR برای تشویق سایر سرمایه‌گذاران به تحقیقات بیشتر استفاده می‌نمایند تا بدین وسیله به صورت کورکورانه به هیچ توصیه، تحقیق یا ادعایی، صرف نظر از منشأ آن اعتماد نکنند. آنها امیدوارند که با تشویق همه به تحقیق و درک پروژه‌هایی که قصد سرمایه‌گذاری در آن را دارند، موجب افزایش آگاهی و اطلاعات در میان کاربران حوزه‌ی کریپتو شوند. با آگاه‌تر و مطلع‌تر شدن افراد، کلاهبرداری‌ها و طرح‌های پانزی که موجب سوء شهرت حوزه کریپتو هستند دیگر مانند گذشته مثمر ثمر نخواهند بود.
منشا DYOR چیست؟
DYOR پس از ناکامی و از بین رفتن صدها پروژه ICO بین سال‌های 2016-2018 مورد توجه قرار گرفت. بسیاری از این پروژه‌ها کلاهبرداری‌هایی بودند که برای اولین بار موجب ضررهای گسترده برای سرمایه گذاران ارزهای دیجیتال شدند و آنها را ناامید کردند. به منظور جذب این سرمایه گذاران و جذب سرمایه گذاران جدید به حوزه‌ی ارزهای دیجیتال، جامعه شروع به استفاده از DYOR به عنوان شعاری برای ترویج تحقیقات مستقل و سرمایه گذاری مسئولانه کرد.
اهمیت DYOR در حوزه‌ی کریپتو
DYOR در حوزه‌ی کریپتو، به ویژه برای سرمایه‌گذارانی که هنوز با فناوری‌های غیرمتمرکز مانند بلاک چین آشنایی ندارند، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
سرمایه‌گذاران جدید معمولاً با تمام اصطلاحات فنی و زبان این حوزه آشنا نیستند، و بنابراین به راحتی توسط کلاهبردارانی که از اصطلاحات گمراه کننده و فنی استفاده می‌کنند تا پروژه‌های ناموجود خود را هیجان‌انگیز جلوه دهند، فریب می‌خورند. به عنوان مثال، در سال 2016، دکتر روجا ایگناتوا، OneCoin را به عنوان ارز دیجیتال بزرگ بعدی و یک «بیت کوین بهتر» معرفی کرد، اما هرگز هیچ بلاک چینی پشت OneCoin وجود نداشت.
با وجود این که DYOR باید برای ارتقاء مسئولیت و پاسخ‌گویی مورد استفاده قرار گیرد، امروزه هر زمان که یک پروژه کریپتوی جدید تبلیغ می‌شود از آن به عنوان دستاویزی برای سلب مسئولیت استفاده می‌کنند که می‌تواند معنای آن را کمرنگ کند.
اما قرار است DYOR را مرتباً از زبان مروجین کریپتو بشنویم؟
در یک کلام بله. و در ظاهر، مروجانی که پیروان خود را تشویق می‌کنند تا تحقیقات خود را انجام دهند در مسیر درستی قرار دارند. اما متأسفانه، روش‌هایی که برخی از این پروموترها و مرجان بواسطه آن از DYOR استفاده می‌کنند، قانونی نیست.
اگر اینفلوئنسرهای کریپتو را در رسانه‌های اجتماعی دنبال کرده باشید، احتمالا پست‌های این چنینی باید توجه شما را جلب کرده باشد: من این سکه/توکن را خریدم و شما هم باید آن را بخرید. در اینجا ده دلیل احمقانه بودن عدم خرید این دارایی توسط شما را ذکر کرده‌ام.
سپس یک توضیح طولانی با زبان فنی غیرضروری در ادامه نوشته می‌شود که در نهایت با یک سلب مسئولیت کوچک و DYOR به اتمام می‌رسد.
مشکل اینجاست که این پست‌ها شما را تشویق نمی‌کنند که خودتان تحقیق و فکر کنید، بلکه هدف آنها این است که کورکورانه هر کاری را که اینفلوئنسر به شما پیشنهاد می‌کند انجام دهید. علامت DYOR در زیر تبلیغات آنها صرفاً به عنوان یک سلب مسئولیت عمل می‌کند که هرگونه بار حقوقی متوجه آن فرد را کاهش دهد.
تلاش برای یافتن پروژه‌های سودآور برای سرمایه گذاری که تنها با گوش دادن به اینفلوئنسرها (و در نتیجه انجام ندادن تحقیقات) اقدام می‌کند، اگر نگوییم غیرممکن، بسیار دشوار است.
برخی از این مروجین حرفه خود را به عنوان “شیلر” توصیف می‌کنند، که در نوع خود عجیب است زیرا در لغت به معنای کسی است که به شخص دیگری کمک می‌کند تا مردم را برای خرید چیزی ترغیب کند و این کار را با تظاهر به عنوان یک مشتری راضی انجام می‌دهد.
چرا کسی باید عنوان کند (یا بی سر و صدا اعتراف کند) که مردم را متقاعد می‌کند که در پروژه‌هایی سرمایه گذاری کنند که او وانمود کرده در آنها سرمایه‌گذاری کرده است؟
اگر می‌خواهید میزان پولی را که شیلر‌های محبوب برای یک پست دریافت می‌کنند را بدانید، کارشناس کریپتو @zachxbt با جمع‌آوری داده‌هایی به شما پاسخ خواهد داد.
اگر نیم نگاهی به لیست بیندازید، متوجه می‌شوید که لیندسی لوهان، قهرمان فیلم Mean Girls، مبلغ 25000 دلار برای یک توییت تبلیغاتی و 35000 دلار برای دو توییت و یک ریتوئیت دریافت می‌کند. چه کسی می دانست که او تا این حد عاشق کریپتو است؟ آیا او اصلا ارتباطی با این حوزه دارد؟
آیا این موضوعات به معنی بی اهمیت بودن DYOR است؟
در هر صورت، DYOR بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد!
چرا؟ زیرا شیلر‌ها اکنون قصد کمرنگ کردن معنای آن را دارند و در برخی موارد از آن برای بازاریابی تهاجمی‌تر پروژه‌ها استفاده می‌کنند. گاهی اوقات شیلر‌ها آنقدر از برخی پروژه‌ها پشتیبانی می‌کنند که وقتی توکن آن پروژه پس از چند هفته بیش از 99 درصد ارزش خود را از دست می‌دهد، هیچ کس نمی‌تواند این اتفاق را باور کند.
چگونه باید DYOR را به انجام رساند؟
اگر می‌خواهید در حوزه کریپتو مشارکت کنید، انجام تحقیقات شخصی حیاتی است، اما از کجا باید شروع کرد و چه سوالاتی باید پرسید؟
برای کمک به شروع، لیستی را گردآوری کرده‌ایم که می‌توانید از آن برای درک بهتر هر پروژه، کوین یا توکنی که در مورد سرمایه گذاری روی آن فکر می‌کنید، استفاده نمایید. لازم است بدانید، این لیست به هیچ وجه جامع نیست، اما یک فیلتر ایمنی مفید است که امیدواریم شما را از سرمایه گذاری در پروژه‌های مشکوک نجات دهد.
از کجا با این پروژه، کوین یا توکن آشنا شده‌اید؟
به هر چیزی که در فضای مجازی می‌خوانید اعتماد نکنید. وقتی نوبت به جستجوی سرمایه‌گذاری‌های جدید در حوزه کریپتو می‌شود، مطمئن شوید که اطلاعاتی که برای تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری استفاده می‌کنید از یک منبع معتبر تهیه شده است.
غیرقابل اعتماد‌ترین منابع، پست‌های توییتری شیلر‌ها یا ربات‌های کوچک است که ادعا می‌کنند برخی از پروژه‌های جدید «دوج کوین بعدی» هستند یا در آینده نزدیک ۱۰۰ برابر خواهند شد و نباید آن را از دست بدهید!
دنبال کردن حساب‌های قانونی توییتری شخصیت‌های کریپتویی با سابقه‌ی تأیید شده (نه فقط تعداد فالوورهای بالا)، یا یافتن اطلاعاتی در مورد این پروژه‌ها و پیشرفت‌های اخیر آنها در سایت‌هایی مانند CoinMarketCap، Cointelegraph یا CoinDesk، منبع خوبی برای انجام تحقیقات خواهد بود.
پروژه به انجام چه کاری مشغول است؟
اگر تا به حال تحقیقات زیادی در مورد ارزهای دیجیتال انجام نداده‌اید، آماده باشید که با تعداد پروژه‌هایی که به غیر از ادعای «ارائه ارزش برای سرمایه گذاران» هیچ کاری انجام نمی‌دهند، شگفت زده شوید. این به معنای کسب درآمد برای توسعه‌دهندگان و سرمایه‌گذاران اولیه با استفاده از دارایی افرادی است که بعداً سرمایه‌گذاری می‌کنند. چنین ساختاری به عنوان طرح پانزی نیز شناخته می‌شود.
مهم نیست چقدر تحقیق کنید، باز هم مواردی وجود خواهد داشت که نمی‌توانید به طور کامل بفهمید یک پروژه دقیقا چه کاری انجام می‌دهد. دو دلیل برای این موضوع وجود دارد: یا آن پروژه یک پروژه‌ی قانونی بسیار فنی است یا یک پروژه‌ی کلاهبرداری است که بی‌هدفی خود را با با استفاده از زبان فنی گیج‌کننده پنهان می‌کند.
صرف نظر از این، احتمالاً باید به این قانون طلایی پایبند باشید: هرگز بیش از حدی که قادر به از دست دادن آن هستید، سرمایه گذاری نکنید.
این پروژه به سرمایه گذاران خود چه وعده‌ای می‌دهد؟
سطح بازده مالی وعده داده شده توسط هر پروژه ارز دیجیتال به احتمال زیاد با شانس موفقیت آن نسبت معکوس دارد.
به عبارت دیگر، اگر آنقدر خوب است که غیر واقعی به نظر می‌رسد احتمالا همینگونه است (غیر واقعی است).
بازده‌های فوق العاده بالایی که توسط پروتکل‌های DeFi متعدد در جریان آخرین بازار صعودی وعده داده شده بود را به خاطر دارید؟
در بازار اخیر خرسی و در پی عواقب آن، یک ضرب المثل رایج مطرح شده است: اگر منبع بازدهی را نمی‌دانید، شما خود منبع بازدهی هستید.
وایت پیپر پروژه چه می‌گوید؟
نکته کلیدی که شما در یک وایت پیپر باید به دنبال آن باشید، اثبات این موضوع است که پروژه به حل مشکلی واقعی می‌پردازد و اینکه پلتفرم بهتر دیگری زودتر به حل آن مشکل نپرداخته است.
اولین قدم در اینجا این است که «مشکل» را در جای دیگری مطالعه کنید تا مطمئن شوید که واقعاً وجود دارد، و سپس می‌توانید به دنبال پلتفرم‌های شناخته‌شده‌تری باشید که ممکن است راه‌حل‌هایی از قبل آماده کرده باشند. همچنین باید به چیدمان، سبک نوشتن و حرفه‌ای بودن وایت پیپر نگاه کنید. افرادی که پروژه‌های قانونی را راه اندازی می‌کنند، وایت پیپر خود را به دقت بررسی می‌کنند، بنابراین نباید هیچ اشتباهی در آن وجود داشته باشد.
آیا آن کوین در CoinMarketCap فهرست شده است؟
CoinMarketCap فعال‌ترین ارزهای دیجیتال (20000 در زمان نگارش) را فهرست می‌کند، بنابراین یافتن صفحه‌ی کوین یک پروژه مکانی عالی برای یافتن برخی از اطلاعات اولیه، به ویژه اطلاعات مرتبط با توکنومیکس پروژه است. اگر از زمان راه‌اندازی یک پروژه مدتی گذشته باشد، ممکن است یک مقاله مربوط بررسی آن را در بخش Alexandria سایت بیابید. این بخش یک پورتال آموزشی بسیار اختصاصی تهیه شده توسط CoinMarketCap است که تمام اطلاعات مورد نیاز برای شروع تحقیقات را در اختیار شما قرار می‌دهد.
رهبری پروژه در اختیار چه کسی است؟
یکی از عواملی که باید در طول تحقیقات خود بررسی کنید، سابقه‌ی بنیانگذاران، توسعه‌دهندگان و اعضای تیم پروژه است. با وجود این که بنیانگذاران مستعار در فضای کریپتو غیرمعمول نیستند باید به افرادی که پشت نماهای زیادی پنهان می‌شوند، اعتبار حرفه‌ای خود را فاش نمی‌کنند یا در پروژه‌های کلاهبرداری گذشته شرکت داشته‌اند، توجه کنید.
به همین ترتیب، مراقب رهبران بیش از حد کاریزماتیک باشید. بسیاری از آنها به صورت مخفیانه سرمایه گذاران را گمراه می‌کنند و سپس ناپدید می‌شوند. به عنوان نمونه: دو کوون موسس ترا، و بنیانگذاران 3AC، کایل دیویس و سو ژو.
چه کسی پروژه را تامین مالی می‌کند؟
با توجه به آنچه تاکنون در مورد DYOR گفته‌ایم، موارد زیر ممکن است عجیب به نظر برسد.
به طور خلاصه، ما به دنبال سرمایه گذاران خطر‌پذیر (VC) و انجل اینوستورها هستیم. اکنون ممکن است به درستی بپرسید که پس اگر برخی از VC معروف روی پروژه‌ای سرمایه‌گذاری کنند، من هم باید این کار را انجام دهم؟ آیا این کار با DYOR تناقض ندارد؟
می‌توان گفت تا حدی متناقض است. با این حال، VCهای بزرگ و مستقر همگی از تحلیلگران داخلی استفاده می‌کنند که در یافتن و بررسی پروژه‌های برتر تخصص دارند. به این ترتیب، هنگامی که یک پروژه توسط یک سرمایه گذار بزرگ حمایت می‌شود، معمولاً به معنی معتبر بودن آن است.
البته باید تاکید کنیم که سرمایه‌گذاری آنها به این معنا نیست که همه باید پشت سر آنها به صورت گله‌ای راه بیفتیم (اگرچه این موضوع برای آنها خوشایند است زیرا موجب افزایش سود آنها می‌شود). زیرا حتی باهوش‌ترین سرمایه گذاران نیز گاهی اوقات تصمیمات ضعیفی می‌گیرند. با این حال، معنای پشتیبانی VC از یک پروژه این است که پروژه استانداردهای مورد بررسی را پاس کرده و قابل قبول بوده است. به این ترتیب می‌توانیم فرض کنیم که احتمالاً کلاهبرداری نیست.
آیا این پروژه دوام خواهد داشت؟
پاسخ این سوال تا حدی مبهم، اما با این وجود هنوز مهم است.
وارن بافت که مسلماً یکی از موفق‌ترین سرمایه‌گذاران زنده‌ی جهان است استدلال می‌کند که اگر با نگه داشتن سهامی به مدت 10 سال احساس راحتی نمی‌کنید، نباید آن را برای حتی 10 دقیقه نگه دارید. بر این اساس، اگر مایل به نگه داشتن یک ارز دیجیتال برای مدت زمان قابل توجهی نیستید، احتمالاً تحقیقات کافی برای سرمایه گذاری روی آن را انجام نداده‌اید (مگر اینکه یک معامله‌گر روزانه باشید).
آیا وب سایت پروژه پر از کلمات گیج کننده است؟
خوب یا بد، فضای کریپتو پر از اصطلاحات است. در حالی که برخی از آنها اصطلاحات فنی مفیدی هستند (DeFi، NFT، Rollups، و غیره)، برخی دیگر اساساً به منظور گمراه کردن ایجاد شده‌اند (Web 4.0، Bitcoin 2.0، hyper deflationary و غیره). هر پروژه‌ای که این کلمات بی معنی را در وب سایت خود استفاده کرده باشد، احتمالا از اعتبار ساقط است.
دانستن تفاوت بین اصطلاحات فنی مشروع و کلمات بی معنی بخش مهمی از DYOR است. اگر به راهنمایی نیاز دارید، می‌توانید تمام کلمات کلیدی کریپتو را در واژه‌نامه CoinMarketCap Alexandria جستجو کنید.
منبع: Coinmarketcap
پاسخ