معامله اسپات (Spot Trade) که به عنوان تراکنش نقدی نیز شناخته می‌شود، به خرید یا فروش یک ارز خارجی، ابزار مالی یا کالا برای تحویل فوری در یک تاریخ مشخص اشاره دارد. اکثر قراردادهای اسپات شامل تحویل فیزیکی ارز، کالا یا ابزار می‌باشند. تفاوت در قیمت قراردادهای آتی (Futures) در مقابل قراردادهای نقدی، ارزش زمانی پرداخت را بر اساس نرخ بهره و زمان سررسید در نظر می‌گیرد. در معاملات اسپات ارز، نرخ مبادله‌ای که تراکنش‌ها بر اساس آن انجام می‌شوند، نرخ اسپات ارز نامیده می‌شود. معامله اسپات را می‌توان با معامله آتی مقایسه کرد.
معامله اسپات (نقدی) چیست؟
قراردادهای اسپات ارز رایج‌ترین نوع معاملات هستند و معمولاً برای تحویل در دو روز کاری تعیین می‌شوند، در حالی که اکثر ابزارهای مالی دیگر در روز کاری بعد تسویه می‌شوند. بازار اسپات ارز (فارکس) به صورت الکترونیکی در سراسر جهان معامله می‌شود. این بزرگترین بازار جهان است که روزانه بیش از 5 تریلیون دلار در آن معامله می‌شود.
قیمت فعلی یک ابزار مالی را قیمت اسپات می‌نامند. قیمتی است که با آن می‌توان چیزی را فوراً فروخت یا خرید. خریداران و فروشندگان با ارسال سفارش خرید و فروش خود، قیمت اسپات را ایجاد می‌کنند. در بازارهای نقدی، قیمت اسپات ممکن است در ثانیه تغییر کند، زیرا سفارشات معوق پر می‌شوند و سفارش‌های جدید وارد بازار می‌شوند.
قیمت هر ابزاری که دیرتر از اسپات تسویه می‌شود، ترکیبی از قیمت اسپات و هزینه بهره تا تاریخ تسویه حساب می‌باشد. در مورد فارکس، تفاوت نرخ بهره بین دو ارز برای این محاسبه استفاده می‌شود.
بیشتر محصولات نرخ بهره، مانند اوراق قرضه، برای تسویه نقدی در روز کاری بعد معامله می‌شوند. این قراردادها معمولاً بین دو مؤسسه مالی هستند، اما می‌توانند بین یک شرکت و یک مؤسسه مالی نیز انجام شوند. سوآپ نرخ بهره نیز معمولاً در دو روز کاری انجام می‌شود.
کالاها معمولا در بورس معامله می‌شوند. محبوب‌ترین آنها گروه CME و بورس بین قاره‌ای است که مالک بورس نیویورک (NYSE) می‌باشد.
بیشتر معاملات کالا برای تسویه آتی هستند و تحویل داده نمی‌شود. قرارداد قبل از سررسید به بورس فروخته می‌شود و سود یا زیان به صورت نقدی تسویه می‌شود.
درک بازارهای اسپات
در بازار اسپات، تحویل و پرداخت نقدی معمولاً در محل انجام می‌شود. با این حال، در اکثر بازارهای سازمان یافته، تسویه حساب – که انتقال نقدی و تحویل فیزیکی ابزار یا کالا است – معمولاً 2 روز کاری طول می‌کشد. علیرغم تاریخ تسویه، قرارداد بین خریدار و فروشنده در محل با قیمت رایج و مقدار موجود انجام می‌شود.
این در تضاد با بازارهای آتی است، جایی که طرفین توافق می‌کنند با قیمت آتی دارایی پایه معامله کنند و همچنین تحویل در آینده نیز انتظار می‌رود. بنابراین، برخلاف بازارهای اسپات، بازارهای آتی امروز قرارداد می بندند، اما تسویه حساب در آینده انتظار می‌رود. هر جا که زیرساختی برای انجام چنین تجارتی وجود داشته باشد، بازارهای اسپات می‌توانند وجود داشته باشند.
نمونه ای از معامله در بازار اسپات زمانی است که یک سرمایه‌گذار (آقای جونز) می‌خواهد 1000 سهم IBM را در بورس نیویورک (NYSE) خریداری کند. او با کارگزار خود تماس خواهد گرفت تا سهام را به قیمت رایج بازار، مثلاً 117.60 دلار، خریداری کند. انتقال وجه بلافاصله توسط کارگزار به فروشنده با مبلغ 117600 دلار انجام می‌شود. مالکیت سهام به محض تسویه وجوه و دریافت توسط فروشنده به آقای جونز منتقل می‌شود.
دارایی‌های معامله شده در بازارهای اسپات
ابزارهای مالی معامله شده در بازارهای اسپات شامل سهام، ابزارهای با درآمد ثابت مانند اوراق قرضه و اسناد خزانه و ارز خارجی است. کالاها همچنین از طریق تجارت انرژی، فلزات، کشاورزی و دام بر بازارهای اسپات تسلط دارند.
بازار ارز، که در آن معامله‌گران ارزهای مختلف را مبادله می‌کنند، یکی از بزرگترین بازارهای نقدی در سراسر جهان است که گردش مالی روزانه آن بیش از 6 تریلیون دلار است و آن را به فعال‌ترین دارایی جهان تبدیل می‌کند.
کالاها به منظور تجارت موثر در بازارهای اسپات استاندارد شده‌اند. نفت خام پرمعامله ترین کالاست. اخیراً، فناوری – مانند پهنای باند و تلفن همراه – در بازارهای اسپات با کالاها نشان داده شده است.
انواع بازارها برای معامله اسپات
دو نوع اصلی از بازارهای اسپات وجود دارد – فرابورس (OTC) و بورس بازار سازمان یافته.
بازار نقدی بیت کوین
بازار ارز دیجیتال هم مثل هر بازار دیگری، هم بازار اسپات (نقدی) دارد و هم بازار مشتقات که شامل بازار آتی و بازار آپشن می‌شود. در واقع وقتی شما در یک صرافی ارز دیجیتال ثبت نام کرده و بعد از احراز هویت، مقداری بیت کوین (یا هر ارز دیجیتال دیگری) می‌خرید، در بازار نقدی معامله کرده‌اید.
این یعنی شما خود دارایی بیت کوین رو خریداری کرده و می‌توانید آن را برداشت و به کیف پول نرم‌افزاری یا سخت‌افزاری خود انتقال دهید. گاهی ممکن است خرید و فروش در بازار نقدی، کارمزد بیشتری نسبت به معاملات آتی داشته باشد که البته بسته به پلتفرم معاملاتی، این کارمزدها متفاوت است.
بسیاری نقطه مقابل بازار اسپات را بازار آتی یا Futures می‌دانند. در بازار آتی شما خود دارایی را خریداری نمی‌کنید، بلکه به نوعی روی صعود قیمت یا نزول آن با دیگر تریدرها شرط می‌بندید. در ضمن در بازار آتی می‌توانید از مفهومی به نام اهرم استفاده کنید، قابلیتی که در بازار نقدی وجود ندارد.
فرابورس (OTC)
فرابورس (OTC) جایی است که خریداران و فروشندگان برای تجارت دوجانبه از طریق اجماع با یکدیگر ملاقات می‌کنند. هیچ ناظر شخص ثالثی برای یک معامله یا یک موسسه صرافی مرکزی برای تنظیم تجارت وجود ندارد. دارایی‌های مورد معامله ممکن است از نظر کمیت، قیمت یا سایر شرایط استاندارد نشوند، همانطور که در بورس بازار سازمان یافته عادی است.
از این رو، خریداران و فروشندگان تمام شرایط تجارت را مذاکره کرده و در محل معامله می‌کنند. قیمت‌ها در بازارهای فرابورس ممکن است منتشر نشوند، زیرا معاملات عمدتا خصوصی هستند. بازار مبادلات ارزی فعال‌ترین و شناخته‌شده‌ترین بازار فرابورس است.
بورس بازار سازمان یافته
در یک بورس بازار سازمان یافته ، خریداران و فروشندگان برای پیشنهاد و ارائه ابزارهای مالی و کالاهای موجود با یکدیگر ملاقات می کنند. معامله را می‌توان بر روی یک پلتفرم معاملات الکترونیکی یا یک طبقه معاملاتی انجام داد. پلتفرم‌های تجارت الکترونیکی، با توجه به تعداد زیاد معاملات در برخی صرافی‌ها، معاملات را کارآمدتر کرده‌اند، جایی که قیمت‌ها به صورت آنی تعیین می‌شوند.
صرافی ها با ابزارها و کالاهای مالی متعددی سروکار دارند، یا ممکن است در انواع خاصی از دارایی‌ها جایگاه ویژه‌ای ایجاد کنند. معاملات معمولاً از طریق کارگزاران بورس انجام می شود که به عنوان بازارساز عمل می‌کنند. دارایی‌های معامله شده در بورس طبق استاندارد بورس استاندارد شده است.
احتمالاً حداقل قیمت‌های قرارداد برای دارایی‌های مورد معامله یا در مقادیر و ارزش‌های خاص وجود دارد. قیمت‌ها از طریق پیشنهادات بسیاری از خریداران (قیمت های پیشنهادی برای خرید) و پیشنهادات فروشندگان (قیمت های پیشنهادی برای فروش) تعیین می‌شوند. قیمت‌های اسپات می‌توانند در هر دقیقه یا حتی میلی ثانیه تغییر کنند.
منبع: Investopedia
پاسخ