فناوری بلاکچین چیست و چگونه کار میکند؟

به زبان ساده، فناوری بلاکچین یک شبکه ذخیره و نگهداری داده‌ها توسط شبکه‌ایی از سیستم‌های کامپیوتری به صورت غیرمتمرکز می‌باشد. در این مقاله از تریدینگ هاوس بررسی میکنیم که بلاکچین چیست و چه استفاده ای دارد. فناوری بلاکچین این قابلیت را دارد که جهان را فراتر از تصورات ما تغییر دهد. این تکنولوژی موجب شده است نحوه برخورد ما با داده‌ها تغییر کند و ارزش انتقال آن‌ها را دوباره برایمان توصیف کند. ازاین رو غیرقابل  پیش بینی و اعتماد است چون می‌تواند بینش ما را نسبت به جهان تغییر دهد.

 

بلاکچین در طی چند سال گذشته به یکی از رایج‌ترین فناوری‌ها تبدیل شده است که بیشتر به عنوان فناوری زیربنای بیت کوین شناخته می‌شود، اما موارد استفاده دیگری نیز دارد. همچنین اغلب اوقات افسانه‌ها و باورهای غلطی نیز به آن نسبت داده می‌شود. در خانه ترید توضیح مفصلی در .مورد این فناوری جدید و بسیار پرکاربرد ارائه خواهیم داد.

بلاکچین یک پایگاه داده (database) یا دفتر کل توزیع شده (ledger) است که بین گره های شبکه کامپیوتری به اشتراک گذاشته می‌شود. بلاکچین‌ها بیشتر به دلیل نقش حیاتی خود در سیستم‌های ارزهای دیجیتال و به منظور حفظ یک رکورد امن و غیرمتمرکز از تراکنش‌ها شناخته شده‌اند، اما استفاده از آنها به حوزه ارزهای دیجیتال محدود نیست. بلاکچین‌ها را می توان برای تغییرناپذیر (immutable) کردن داده‌ها و جلوگیری از دستکاری آن‌ها در هر صنعتی مورد استفاده قرار داد.

از آنجا که هیچ راهی برای تغییر یک بلاک وجود ندارد، تنها نقطه‌ای که به اعتماد کاربر نیاز است زمانی است که داده‌ها را به بلاکچین وارد می‌کند. این ویژگی نیاز به شرکت‌های شخص ثالث که نیازمند اعتماد کاربر است را کاهش می‌دهد. در چنین شرکت‌هایی معمولاً حسابرسان یا افرادی وجود دارند که داده‌ها را ثبت و ذخیره می‌نمایند و در فرایند کاری این افراد احتمال خطا بسیار بالا است.

از زمان معرفی بیت کوین در سال 2009، استفاده از بلاکچین به واسطه ایجاد ارزهای دیجیتال مختلف، برنامه‌های کاربردی اقتصاد غیرمتمرکز (DeFi)، ان اف تی ها و قراردادهای هوشمند افزایش یافته است.

 

فناوری بلاکچین چیست؟

بلاکچین نوعی پایگاه داده یا مجموعه‌ای از اطلاعات می‌باشد که به شکل بلاک‌هایی زنجیره‌ایی به هم اتصال یافته‌اند. این بلاک‌ها به صورت شبکه‌ایی باهم در ارتباطند و به شکل پروتکل‌های پیچیده رمزنگاری و ذخیره می‌شوند. این بلاک‌ها حذف، تغییر و هر گونه اختلال در داده های ذخیره شده را تقریبا غیرممکن می‌نمایند. این به این دلیل است که هر تغییری در یک بلاک بلافاصله داده‌های بلاک‌های دیگر را نیز تغییر می‌دهد، و به این صورت تغییرات آشکارا برای همه قابل رویت می‌باشند.

این امر باعث می‌شود که هرگونه دستکاری در بلاکچین آشکار باشد. داده‌های ثبت‌ شده قبلی را می‌توان به‌ روز‌‌رسانی کرد، اما هر تغییری معطوف به گذشته در آن قابل بازگشت نیست. این بدان معناست که تمام اطلاعات ثبت شده در آن همانند یک مهر‌ ثبت شده دارای زمان و تاریخ قابل ردیابی  می‌باشند که می توانند به عنوان نوعی اثر انگشت دیجیتالی عمل کنند. بلاکچین دارای ویژگی‌های دیگری است که آن را از سایر پایگاه‌های داده سنتی متمایز می‌کند. این ویژگی‌های منحصر به فرد به عنوان سه رکن اصلی برای بلاکچین در نظر گرفته می شوند.

 

بلاکچین چه ویژگی‌هایی دارد؟

فناوری بلاکچین دارای ویژگی های مختلفی است که در ادامه ذکر میشود:

• تغییرناپذیری
• غیرمتمرکز بودن
• شفافیت و وضوح

این موارد ویژگی‌های اصلی خود بلاکچین هستند که از طرفی همین خصوصیات اصلی موجب تضمین امنیت ارزهای دیجیتال ساخته شده با این فناوری میشوند. کاملا واضح است که تا زمانیکه این سه ویژگی را کاملا نشناسیم درک این فناوری نیز مشکل خواهد بود. در اینجا به بررسی هریک از آن‌ها می پردازیم.

 

تغییر ناپذیری بلاکچین به چه معنی است؟

تغییرناپذیری به این معناست که چیزی پس از ایجاد شدن دیگر قابلیت تغییر ندارد. این ویژگی از طریق اضافه شدن بلاکی به زنجیره بلاکچین اتفاق می افتد. هنگامی که داده به بخشی از سیستم اضافه و تبدیل به جزئی از آن می‌شود دیگر نمی‌توان ان‌ها را تغییر داد. تغییر ناپذیری در بلاکچین از طریق فرآیندی به نام هش اتفاق میفتد (هر کدام از این بلاک‌ها یک هش دارند. هش فرمولی رشته‌ای از اطلاعات متنی است که توسط یک تابع ریاضی خاص تولید شده و کاربرد آن جلوگیری از تقلب  و تغییر در سیستم است.).

هش یک داده یا ورودی، همیشه ثابت است. استفاده از راهکار هش باعث می‌شود تا از تقلب و تغییر اطلاعات ثبت‌‌‌شده روی بلاکچین جلوگیری به عمل آید. در فرایند تبدیل هش مقداری داده وارد شده و خروجی خاصی به نام checksum ارائه می‌شود.

هر بار که داده‌های مشابهی را با استفاده از الگوریتم یکسان هش می‌کنید، همان نتیجه ثابت را خواهید گرفت در واقع هش به عنوان یک امضای دیجیتال عمل می‌کند. بزرگترین مزیت هش این است که نمی‌توان آن را مهندسی معکوس کرد، یعنی شما نمی‌توانید با استفاده از هش تولید شده اطلاعات مورد استفاده اولیه برای تولید آن هش را بدست آورید.

 

یکپارچگی بلاک‌های شبکه بلاکچین

در یک بلاکچین، هش با استفاده از اطلاعات بلاک فعلی که در حال پردازش می‌باشد و بلاک قبل از آن تولید می‌شود (یعنی به ترتیب با استفاده از بلاک‌های زنجیره ایی و پشت سرهم). این موضوع آنها را به یکدیگر پیوند می‌دهد و اگر شخصی سعی کند داده‌ها را در یک بلاک تغییر دهد، همه هش‌ها تغییر می‌کنند و داده‌های همه بلاک‌های دیگر غیرقابل استفاده می‌شوند. از آنجایی که هش‌ها دیگر معتبر نیستند، بلاکچین تلاش برای تغییر را رد می‌کند، در واقع هر تغییر کوچک در یک بلاک باعث تغییر در کل بلاک‌های زنجیره می‌گردد.

در نتیجه، این موضوع یکپارچگی و زنجیره ایی بودن اطلاعات و داده‌ها را تضمین می‌کند و همیشه می‌توانید به اطلاعات ذخیره شده در بلاکچین مراجعه کنید زیرا می‌دانید که همیشه مهر شده و ثابت هستند. البته، اطلاعات را می‌توان به روز کرد، اما با هر به روز رسانی یک بلاک جدید به زنجیره بلاک‌ها اضافه می‌شود. به این صورت شما می‌توانید به صورت تضمینی  تاریخچه این به روز رسانی‌ها را به طور قابل اعتماد ردیابی کنید به این ترتیب از هرگونه تقلب و  کلاهبرداری در امان باشید.

 

جلوگیری از تقلب در شبکه بلاکچین

به‌علاوه، بلاکچین می‌تواند به عنوان مدرکی مستند برای پیگیری هرگونه تقلب مورد استفاده قرار بگیرد، یعنی می‌تواند ثابت کند چه کسی، چه کاری را در چه زمانی انجام داده و به این صورت به عنوان یک منبع موثق و بی‌طرف عمل کند. البته، فقط به این دلیل که برخی از اطلاعات در زنجیره بلاکی وجود دارند به این معنی نیست که حتما درست می‌باشند، اما در این مورد، کسی که اشتباه کرده است به کمک این توانایی در ردیابی، نمی‌تواند اشتباه خود را بپوشاند.

اما آیا صاحب بلاکچین در صورت تمایل می‌تواند مسیرهای خود را پوشش دهد؟ خب نه. این همان ویژگی است که ما را به جنبه مهم بعدی بلاکچین می‌رساند یعنی غیرمتمرکز بودن بلاکچین.

 

غیر متمرکز بودن بلاکچین به نسبت افراد

تمرکززدایی یا غیرمتمرکز بودن به معنای واگذار نمودن قدرت کنترل و نظارت مطلق از یک شخص و یا مرجع واحد به تمامی شرکت کنندگان و اعضای حاضر در مجموعه می‌باشد. یعنی هیچ کس نمی‌تواند به عنوان رئیس شخص دیگری عمل کند. در سیستم غیرمتمرکز همه اعضای مجموعه در موقعیت برابر و یکسان با یکدیگر قرار دارند.

البته این موضوع به همین راحتی در دنیای واقعی پیاده سازی نمی‌شود. نکته‌های بسیار مهمی وجود دارد، از قبیل توانایی افراد برای ایجاد چندین هویت برای افزایش توانایی تصمیم گیری خود. این در واقع یک تاکتیک دستکاری شناخته شده به نام حمله Sybil می‌باشد (یک هکر، در طی یک حمله سیبیل، کنترل چند نود در شبکه را در دست می‌گیرد. یعنی هکر به تولید نود‌های جعلی می‌پردازد قربانی را با نود‌های جعلی خود محاصره می‌نماید سپس این نود‌های جعلی تراکنش‌های او را می‌بندند، در نهایت قربانی در معرض حمله دو بار خرج کردن (Double-Spending) قرار می‌گیرد.).

جلوگیری از این احتمالات و میزان حفظ حریم خصوصی افراد و قدرت در شبکه  بلاکچین به چندین عامل بستگی دارد. این عوامل  بر اساس یک الگوریتم کلی اجماع که بر پایه رضایت  و موافقت عمومی بنا نهاده شده‌اند باهم متفاوت می‌باشند :در بیت‌کوین، این به قدرت محاسباتی شما بستگی دارد، اما در موارد دیگر مانند Cardano یا Ethereum 2.0، به تعداد کوین‌هایی که در اختیار دارید بستگی دارد.

 

ویژگی‌های غیرمتمرکز بودن بلاکچین چیست؟

یک بلاکچین به داده‌های موجود در یک پایگاه داده اجازه می‌دهد تا در بین چندین گره شبکه (رایانه‌ها یا دستگاه هایی که نرم افزارهای بلاکچین را اجرا می‌کنند) در مکان‌های مختلف پخش شوند. این موضوع نه تنها موجب توزیع داده‌ها می‌شود بلکه صحت آن‌ها را نیز حفظ می‌کند. به عنوان مثال، اگر شخصی سعی کند رکوردی را در یک نمونه از پایگاه داده تغییر دهد، گره‌های دیگر از وقوع آن جلوگیری می‌کنند. به این ترتیب، هیچ گره منفردی در شبکه نمی‌تواند اطلاعات ذخیره شده در آن را تغییر دهد.

به دلیل این توزیع (و اثبات رمزگذاری شده مبنی بر این که کار انجام شده است) اطلاعات و تاریخچه (مانند تراکنش‌های ارز دیجیتال) برگشت ناپذیر است. چنین رکوردی می‌تواند فهرستی از تراکنش‌ها باشد (مثلاً یک ارز دیجیتال)، اما این امکان نیز برای یک بلاکچین وجود دارد که اطلاعات مختلفی مانند قراردادهای قانونی، هویت‌های دولتی یا موجودی یک شرکت را در خود نگه دارد.

غیرمتمرکز بودن این سیستم چندین ویژگی دارد که شامل موارد ذیل می‌باشند:

 

• ارتباط همتا به همتا

در یک سیستم غیرمتمرکز هیچ واسطه‌ای وجود ندارد. اگر می‌خواهید از طریق شبکه بیت کوین برای شخصی پول بفرستید، این کار را مستقیماً انجام می‌دهید، نه از طریق شخص ثالث مانند بانک‌ها و سایر خدمات مالی متمرکز،  یعنی حذف کامل واسطه‌ها.

 

• امنیت بالای شبکه

از آنجایی که داده‌ها در یک نقطه ذخیره نمی‌شوند، بلکه در بین همه شرکت‌کنندگان به اشتراک گذاشته می‌شوند، واقعاً نمی‌توانید یک بلاکچین را هک کنید.

 

• تطبیق داده‌ها در بلاکچین

قابلیت تطبیق و بررسی داده‌ها از طریق توزیع یکجا همه داده‌‌ها بین همه شرکت کنندگان احتمال هرگونه تغییر وتحریف داده‌ها چه به طور ناخواسته و اشتباه سیستمی و چه به صورت یک تلاش مخربانه به سرعت شناسایی و قابل پیش‌بینی می‌باشد و مهمتر از آن می‌توان آن را سریعا اصلاح کرد.

 

• کارایی شبکه ارتباطی در صورت مشکل یکی از بلاک‌ها

اگر درون سیستم یکی از شرکت کننده‌ها به هردلیلی ارتباطش از سیستم قطع شود به عنوان مثال سیستمش به روز رسانی شود و یا برقش قطع گردد روند ارتباطی شبکه قطع نخواهد شد و ادامه پیدا خواهد کرد زیرا که شبکه ملزوم و وابسته به شخص یا گروه خاصی نیست و غیرمتمرکز است.

 

• کاهش بی اعتمادی به کاربران شبکه

به دلیل همه مواردی که ذکر شد و ویژگی ثبات و عدم تغییرپذیری اطلاعات درسیستم بلاکچین دیگر نیازی به شناخت قبلی و اعتماد به شرکنندگان نیست.

 

 

شفافیت داده‌ها در شبکه بلاکچین

شفافیت سومین شاخصه بسیار مهم این فناوری است در صورتیکه همه اطلاعات بدون تغییر بر روی بلاکچین ذخیره می‌شوند و قابل تغییر و دستکاری نیستند اما تمام تراکنش‌ها و تغییرات آن برای همه قابل رویت می‌باشند.

در بلاکچین هر گره دارای یک نسخه کپی مخصوص به خود از زنجیره است که با تایید و اضافه شدن بلاک‌های جدید به روز می‌شود. این بدان معناست که کاربران قادر خواهند بود مسیر حرکت بیت کوین در سراسر بلاکچین را رهگیری کنند.

به عنوان مثال، صرافی‌های زیادی در طول زمان هک شده‌اند و مقادیر زیادی از ارزهای دیجیتال طی این هک‌ها از دست رفته است. با وجود ناشناس بودن هکرها (به جز آدرس کیف پولشان) دارایی‌های دزدیده شده توسط آن‌ها به راحتی قابل ردیابی است زیرا آدرس‌های کیف پول در بلاکچین منتشر می‌شود.

البته، سوابق ذخیره شده در بلاکچین بیت کوین (و همچنین اکثر موارد دیگر) رمزگذاری شده است. این بدان معنی است که فقط شخصی که آدرسی به او اختصاص داده شده است می‌تواند هویت خود را فاش کند. در نتیجه، کاربران بلاکچین می توانند با حفظ شفافیت ناشناس باقی بمانند.

ردیابی دشوار وضعیت روی بلاکچین

با توجه به اینکه «ردیابی دشوار» می‌باشد اما غیرممکن نیست. امروزه یکی از جنبه‌های مهم این فناوری مسولیت‌پذیری و امنیت تضمین شده آن می‌باشد که موجب شده بسیاری از شرکت‌ها از آن استفاده کنند، به عنوان مثال، صرافی‌ها، آدرس کیف پول خود را عمومی نگه می‌دارند تا شما بتوانید تراکنش‌های آنها را مشاهده کنید، قبل از بلاکچین تقریباً چنین مزیتی موجود نبود.

این قضیه برای شخص حقیقی نیز صدق می‌کند به عنوان مثال برای ثبت‌نام در یک صرافی فرایند احراز هویت مشتری (Know Your Customer) یا به اختصار KYC، به منظور جلوگیری از پولشویی و فعالیت‌های مجرمانه، بر طبق قوانین ضد پولشویی دولت‌ها تنظیم می‌شود. سپس آدرس کیف پول شما در صرافی به نام شما و اطلاعاتتان ثبت می‌شود درصورتیکه این اطلاعات در خود بلاکچین قابل مشاهده نخواهد بود. با این حال، ممکن است از طریق صرافی، یا توسط مجموعه‌های نظارتی برای پیگیری (به عنوان مثال، اگر تراکنش مشکوک به نظر برسد) یا از طریق هک و سایر موارد قابل پیگیری و دسترسی باشد. امروزه اصول KYC برای بانک‌ها، موسسات مالی، شرکت‌ها و صرافی‌های ارز دیجیتال اجرا می‌شود.

 

فناوری بلاکچین چگونه کار می‌کند؟

شناخت ویژگی‌های اساسی و ساختاری بلاکچین به درک نحوه عملکرد این فناوری کمک می‌کند. ما قبلاً ثابت کرده‌ایم که این فناوری یک پایگاه اطلاعاتی شفاف، تغییرناپذیر و غیرمتمرکز است. همه شرکت‌کنندگان به آن دسترسی دارند و اطلاعات بین همه آن‌ها اشتراک گذاری می‌شود. بنابراین وقتی می‌خواهید تراکنشی انجام دهید به عنوان مثال، مقداری بیت کوین را برای دوستی بفرستید، اتفاقات زیر رخ می‌دهد:

• توسط شما یک معامله شروع به شکل گیری و تمام مراحل به صورت اطلاعات اضافه می‌شود مانند اینکه چه کسی و چه مقدار بیت کوین دریافت می‌کند.

• سپس شما هزینه شبکه را پرداخت می‌کنید که در واقع این بخشی از پاداش ماینرها برای ثبت تراکنش شما در بلاک بعدی است که به آن اضافه می‌شود.

•  تراکنش شما به زنجیره اضافه می‌گردد که این بلاک بسته به الگوریتم اجماع (ماینر ها، اعتبار سنج ها و غیره) توسط شرکت‌کننده‌ ایجاد می‌شود.

الگوریتم  اجماع روشی است که از طریق آن، همۀ همتایان شبکۀ بلاکچین به یک توافق مشترک دربارۀ وضعیت فعلی دفتر کل توزیع ‌شده می‌رسند و این اطمینان را حاصل می‌کند که هر بلاک جدیدی که به بلاکچین اضافه می‌شود، اولین و تنها نسخۀ درست است که مورد قبول همۀ نود‌ های بلاکچین قرار گرفته که حق انجام این کار را به دست آورده است. هر چه کارمزد شبکه شما بیشتر باشد، احتمال سرعت ارتباط شما با دیگران بیشتر می‌شود، بنابراین ممکن است تراکنش شما سریعتر انجام شود.

• زمانیکه یک بلاک به بلاکچین اضافه می‌شود ابتدا فرآیند هش فوق الذکر را طی می‌کند. بعد از اینکه بلاک اضافه شد، دیگر نمی‌توانید آن را تغییر دهید (این بدان معناست که نمی‌توانید تراکنش خود را معکوس کنید مگر اینکه گیرنده تصمیم بگیرد وجوه شما را پس بگیرد).

فرآیند افزودن یک بلاک به بلاکچین به عامل دیگری به نام الگوریتم اجماع بستگی دارد. دراین الگوریتم توسط دو شیوه جداگانه اثبات کار و اثبات سهام انتخاب می‌نمایند که کدام شرکت کننده بلاک بعدی را اضافه کند. در واقع این تصمیم‌گیری به این دلیل انجام می‌شود که مشخص نماید کدام شرکت کننده بتواند بلاک بعدی را اضافه کند و جوایز را دریافت کند. چندین الگوریتم اجماع مختلف وجود دارد، اما دو مورد از رایج‌ترین آنها عبارتند از:

 

الگوریتم اجماع اثبات کار (POW) چیست؟

الگوریتم اجماع اثبات کار توسط بیت‌ کوین استفاده می‌شود، ایدۀ اصلی پشت الگوریتم اثبات کار شامل حل یک پازل یا حل یک معمای پیچیده ریاضیاتی و به دست آوردنِ یک راه‌حل درست است. این مسائل ریاضی به قدرت محاسباتی زیادی نیاز دارند. اولین شرکت کننده یا ماینری که معما را سریعتر حل می‌کند و به دیگران اطلاع می‌دهد می‌تواند بلاک بعدی را استخراج  و به زنجیره اضافه کند و آن را دریافت نماید.

 

الگوریتم اجماع اثبات سهام (PoS) چیست؟

توسط نسخه آتی اتریوم استفاده می‌شوند، الگوریتم  گواه اثبات (Proof of Stake) رایج‌ترین جایگزین برای الگوریتم‌ اجماع اثبات کار است. در این نوع الگوریتم اجماع، ولیدیتورها (اعتبارسنج‌ها) به جای سرمایه‌گذاری روی سخت افزا‌رهای گران‌قیمت برای حل یک معمای پیچیده، با فریز کردن برخی از کوین‌های خود به عنوان سهام، روی کوین‌های شبکه سرمایه‌گذاری می‌کنند. پس از آن، تمام ولیدیتورها شروع به اعتبار دادن به بلاک‌ها می‌کنند. اگر اعتبارسنج‌ها بلاکی را کشف کنند که فکر ‌کنند می‌تواند به زنجیره اضافه شود، با تأیید آن، بلاک را معتبر می‌کنند. بسته به بلاک‌های درستی که در نهایت به بلاکچین اضافه می‌شوند، همه ولیدیتورها متناسب با میزان مشارکت‌شان پاداش می‌گیرند و متناسب با آن، سهام‌شان نیز افزایش پیدا می‌کند.

 

نود (node) در شبکه بلاکچین چیست؟

به هریک از  شرکت کننده‌های زنجیره‌های بلاکچین و یا اعضای حاضر در زنجیره گره یا نود نیز گفته می‌شود. در واقع نود در شبکه به هر دستگاه فیزیکی که قادر به ارسال و دریافت اطلاعات می‌باشد گفته می‌شود. سه نوع نود اصلی وجود دارد:

 

نود‌های لایت کلاینت

لایت کلاینت‌ها یا همان لایت نود‌ها  بخشی از یک نرم‌افزار می‌باشند که برای ایجاد تعامل در شبکه به فول نود‌ها (Full Node) متصل می‌شوند، که فقط یک نسخه سطحی از بلاکچین را نگه می‌دارند که شامل اطلاعات اولیه‌ای می باشند که زمانیکه بلاکچین به آن‌ها نیاز داشته باشد برای گسترش شبکه خود از آن‌ها استفاده نماید.

 

نود‌های کامل

نود‌های کامل آن‌هایی هستند که یک نسخه کامل از بلاکچین را نگه می‌دارند و بنابراین به تمام اطلاعات ذخیره شده در آن، صرف نظر از اندازه، دسترسی دارند.

 

ماینر‌ها یا اعتبار سنج‌ها

ماینرها یا اعتبارسنج‌ها (ولیدیتورها) نودهایی هستند که بسته به نوع الگوریتم اجماع شبکه می‌توانند حق تأیید تراکنش‌ها را صادر کنند.

 

چه کسی بلاکچین را اختراع کرد؟

فناوری بلاکچین برای اولین بار در سال 1991 توسط استوارت هابر (Stuart Haber) و دبلیو اسکات استورنتتا(W. Scott Stornetta)، دو محققی که می خواستند سیستمی را پیاده سازی کنند که در آن مُهرهای زمانی اسناد دستکاری نشود، مطرح شد. اما تقریباً دو دهه بعد، با راه اندازی بیت کوین در ژانویه 2009، بلاکچین اولین کاربرد خود در دنیای واقعی را پیدا کرد.

پروتکل بیت کوین بر روی یک بلاکچین ساخته شده است. ساتوشی ناکاموتو، خالق بیت کوین، در یک مقاله تحقیقاتی در مورد معرفی این ارز دیجیتال، از آن به عنوان «سیستم نقدی الکترونیکی جدیدی که کاملاً همتا به همتا و بدون نیاز به اعتماد به نهادهای ثالث است» یاد کرد.

نکته کلیدی که درک آن بسیار مهم است این است که بیت کوین از بلاکچین به عنوان ابزاری جهت ثبت شفاف دفتر کل پرداخت‌ها یا سایر تراکنش‌ها بین طرفین استفاده می‌کند.

 

تفاوت بلاکچین عمومی و بلاکچین خصوصی

تمام ویژگی‌هایی که تا به اینجا در مورد آن صحبت نمودیم، مختص بلاکچین‌های عمومی هستند. این بلاکچین‌ها دارای هیچگونه مجوز و محدودیت نظارتی نیستند، به این معنی که هر کسی می‌تواند بدون ترس از سانسور و حذف شدن به هر نود و یا گره‌ایی که می‌خواهد متصل، و تراکنش‌ها را رصد نماید زیرا هیچ مرجعی برای منع این امر وجود ندارد. با این حال، با صعود بلاکچین 2.0، برخی از شرکت‌ها نیاز داشتند که از این فناوری برای اهداف خود استفاده کنند. در بیشتر موارد، دلیلی وجود ندارد که داده‌های ذخیره‌ شده در بلاکچین به‌ صورت عمومی قابل مشاهده باشند. این همان جایی است که به اصطلاح بلاکچین‌های خصوصی به وجود می‌آیند و مورد استفاده قرار می‌گیرند.

بلاکچین خصوصی چیست؟

همانطور که از نام آن‌ها پیداست، بلاکچین‌های خصوصی برای همه در دسترس نیستند. آن‌ها معمولاً فقط برای شرکت‌ها و شرکای آن‌ها رزرو می‌شوند. به عنوان مثال، در صنعت زنجیره تامین، تنها افرادی که به نحوی دارای مسولیت نظارت و ردیابی محموله‌ها می‌باشند، به بلاکچین دسترسی خواهند داشت و دیگر دسترسی به این بلاکچین‌ها و اطلاعات ذخیره شده در آن‌ها به سادگی برای عموم مردم میسر نیست به خصوص که اگر این بلاکچین‌ها حاوی اطلاعات محرمانه و حساسی باشند که می‌بایست مورد محافظت قرار بگیرند.

اکثر بلاکچین‌های خصوصی نیز دارای قابلیت اجازه دسترسی به داده‌ها می‌باشند. به عبارت دیگر، یک مرجع (معمولاً رئیس شرکت) می‌تواند تعیین کند که چه کسی بتواند تغییراتی در بلاکچین ایجاد کند و چه کسی فقط می‌تواند داده‌های ثبت شده را بخواند. اغلب، این بلاکچین‌ها متمرکز هستند، زیرا در موارد خصوصی نیازی به عمومی و غیرمتمرکز بودن آن‌ها نیست.

در نهایت همه این موارد و مزیت‌ها با یکدیگر منطبق می‌شوند و منجر به بوجود آمدن محیط معروف و امن بلاکچین می‌شوند که برای عدالت و برابری تلاش می‌کند.

 

آموزش سرمایه‌گذاری در فناوری بلاکچین

دو راه اصلی برای سرمایه گذاری در فناوری بلاکچین وجود دارد:

 

سرمایه گذاری با ارز دیجیتال

خرید ارزهای دیجیتال به معنای مشارکت در بلاکچین است. هنگامی که یک شبکه بلاکچین یک کارایی جدید، تکامل بهتر یک روند موجود یا تغییر مهم دیگری را معرفی می‌کند، باعث افزایش قیمت کوین مربوط به آن بلاکچین می‌شود، نه تنها می‌توانید از این طریق درآمد ایجاد کنید، بلکه داشتن مقادیر مناسبی از ارزهای دیجیتال خاص به شما حق دادن رای در آن سیستم بلاکچین می‌دهد، که این ویژگی مشابه مالکیت سهام می باشد.

 

سرمایه گذاری از طریق سهام

در این مورد، شما همچنین می‌توانید در سهام شرکت‌های معتبری که از فناوری بلاکچین در بخشی از سیستم خود استفاده می‌کنند، سرمایه گذاری کنید. اینها اغلب گزینه‌های کم خطر هستند. همچنین می‌توانید در استارت‌آپ‌های بلاکچینی سرمایه‌گذاری کنید که به صورت عمومی می‌باشند.

راه‌های دیگر سرمایه‌گذاری در بلاکچین شامل مشارکت در کمپین‌های تامین مالی جمعی ICO  و  IEO که به معنای تأمین مالی یک پروژه یا سرمایه‌گذاری با جمع آوری مقادیر بسیار کمی پول از تعداد زیادی از افراد می‌باشد که معمولاً از طریق اینترنت انجام می‌شود، سهام پنی بلاکچین که، راهی سریع و ساده برای وارد شدن به عمل می‌باشد.

سهام پنی سهامی هستند که با نرخ پایین، معمولاً زیر 5.00 دلار به اشتراک گذاشته می‌شوند. آنها معمولاً در صرافی‌های بزرگ مانند بورس آمریکا ، NYSE و NASDAQ معامله می‌شوند و صندوق‌های  venture funds  یک نوع صندوق سرمایه گذاری برای سرمایه گذارانی است که می‌خواهند در شرکت‌های خصوصی کوچک یا تازه تاسیس سرمایه گذاری کنند که پتانسیل بالایی برای رشد دارند. سرمایه‌گذاری‌ در این صندوق‌ها عموما بلند مدت می‌باشند و ریسک بالایی دارند، اما فرصت بازدهی بالایی را ارائه می‌دهند. انتخاب هرکدام از این موارد به میزان ریسک پذیری شما و میزان مبلغی که بابت این کار مایلید کنار بگذارید و از آن چشم پوشی نمایید، دارد.

 

آموزش استفاده از فناوری بلاکچین

وقتی صحبت از استفاده از بلاکچین برای ارزهای دیجیتال به میان می‌آید، این فرآیند بسیار ساده است. تنها کاری که باید انجام دهید این است که آدرسی را که وجوه خود را به آن می‌فرستید دریافت کنید، آن را در گزینه ارسال کیف پول خود وارد کنید، هزینه شبکه‌ای را که می‌خواهید پرداخت کنید، تنظیم کنید و منتظر تایید باشید، به همین سادگی . پروسه دریافت وجه  بسیار ساده‌تر است، زیرا نیازی نیست شما کاری انجام دهید.

در استفاده از بلاکچین برای اینکه به یکی از نود‌های شرکت کننده در شبکه برای تصمیم‌گیری تبدیل شوید شرایط با توجه به نوع بلاکچین متفاوت خواهد بود. برای بلاکچین‌های مبتنی بر PoW، باید سخت‌افزار استخراج داشته باشید و مایل به پوشش هزینه‌های بالای برق باشید. در شبکه‌های PoS، باید مقدار مناسبی از توکن اصلی شبکه را در اختیار داشته باشید و بتوانید حداقل بخشی از آن را به اشتراک بگذارید. برای اطلاعات بیشتر، مستندات شبکه را بررسی کنید.

برای استفاده از بلاکچین در ردیابی اطلاعات ذخیره شده روی آن، باید به بلاک کاوشگر آن دسترسی داشته باشید. پرکاربردترین کاوشگر برای بیت‌کوین ، Blockstream.info  است، در حالی که برای اتریوم، افراد از Etherscan.io استفاده می‌‌‌‌‌کنند که همچنین برای تمام سکه‌های ساخته شده بر روی شبکه اتریوم استفاده می‌شود، و آن را به یک فروشگاه یک مرحله‌ای برای همه چیزهای مربوط به اتریوم تبدیل می‌کند.

تصمیم‌گیری به خاطر استفاده از بلاکچین برای تبدیل شدن به یک شرکت کننده در تصمیم گیری به نوع بلاکچین بستگی دارد. برای بلاکچین‌های مبتنی بر PoW، باید سخت‌افزار استخراج داشته باشید و مایل به پوشش هزینه‌های بالای برق باشید. در شبکه‌های PoS، باید مقدار مناسبی از توکن اصلی شبکه را در اختیار داشته باشید و بتوانید حداقل بخشی از آن را به اشتراک بگذارید. برای اطلاعات بیشتر، مستندات شبکه را بررسی کنید، که در آن بخش همه چیز‌هایی را که باید بدانید با جزئیات توضیح می‌دهد.

 

بررسی موارد استفاده فناوری بلاکچین

همانطور که اکنون می دانیم، بلاک‌ها در بلاکچین بیت کوین داده‌های تراکنش را ذخیره می‌کنند. امروزه بیش از 23000 سیستم ارز دیجیتال بر روی یک بلاکچین در حال اجرا هستند. اما به نظر می‌رسد که بلاکچین روشی قابل اعتماد برای ذخیره داده‌های مربوط به انواع دیگر تراکنش‌ها نیز هست.

برخی از شرکت‌ها نظیر Walmart, Pfizer, AIG, Siemens و Unilever، در حال آزمایش استفاده از بلاکچین در کسب و کار خود هستند. به عنوان مثال، IBM بلاکچین Food Trust خود را برای ردیابی مسیری که محصولات غذایی برای رسیدن به مقصد خود طی می‌کنند ایجاد کرده است.

چه نیازی موجب ایجاد این راهکار توسط IBM شده است؟ تاریخ صنایع غذایی شاهد شیوع بیماری‌های بی‌شماری از جمله E. coli، سالمونلا، و لیستریا بوده است. در برخی موارد، مواد خطرناک به طور تصادفی به غذاها وارد شدند. در گذشته، هفته‌ها طول می‌کشید تا منبع آلودیگی یا علت بیماری پیدا شود.

استفاده از بلاکچین به برندها این امکان را می‌دهد تا مسیر حرکت یک محصول غذایی را به صورت کامل از مبدأ تا زمان تحویل ردیابی کنند. این شرکت‌ها اکنون می‌توانند هر چیزی که ممکن است با محموله در تماس بوده را ببینند، و این امکان را دارند که شناسایی مشکل را با سرعت بسیار بیشتری به سرانجام برسانند و به طور بالقوه جان انسان‌ها را نجات دهند. این یک نمونه از کاربردهای عملی بلاکچین است، اما بسیاری از اشکال دیگر پیاده سازی بلاکچین نیز وجود دارد. درزیر اشاره خواهیم نمود که استفاده از این فناوری چگونه باعث بهبود در برخی از صنایع و حوزه‌ها می‌شود.

 

استفاده در زنجیره تامین صنایع

صنعت زنجیره تامین که به دلیل پیچیدگی و بالا بودن احتمال خطا همیشه مجبور به طی کردن مراحل طاقت فرسای ثبت داده‌ها به صورت مستند و کاغذی می‌باشد امروزه از فناوری بلاکچین سود می‌برد، زیرا نیاز همه شرکت‌کنندگان به داشتن نسخه‌های خاص ازهمه مراحل و مدارک را برطرف می‌کند. با یک منبع اطلاعاتی منفرد و تغییرناپذیر، تطبیق داده‌ها بسیارسریع‌تر می‌شود و نیاز به هر شخص ثالث غیرضروری را از بین می‌برد.

 

استفاده از بلاکچین در بیمه

یکی دیگر از مواردیست که در آن تطبیق داده‌ها مهم است، بلاکچین به همه شرکت کنندگان اجازه می‌دهد تا ببینند چه کاری توسط چه کسی انجام شده است. این امر از تقلب و کلاهبرداری جلوگیری می‌کند و تمامی فرآیندها را سرعت می‌بخشد.

 

بانکداری و استفاده از بلاکچین

این فناوری امکان پرداخت سریع‌تر و کارآمدتر برون مرزی را فراهم می‌کند، اما همچنین لایه و شیوه جدیدی از شفافیت و مسئولیت‌پذیری را به امور مالی سنتی اضافه می‌کند. به همین دلیل است که بسیاری از بانک‌ها به دنبال ارزهای دیجیتال بانک مرکزی خود (CBDC) هستند.

 

مراقبت‌های بهداشتی

با شیوع ویروس کرونا اهمیت ذخیره اطلاعات بهداشتی به صورت جهانی بیشتر شد تا این دیتا‌ها بتوانند به صورت جهانی ثبت شوند و در دسترس همه قرار بگیرند. با استفاده از بلاکچین، کاربران می‌توانند تصمیم بگیرند که اطلاعات خود را با چه کسی به اشتراک بگذارند، که شامل وضعیت واکسیناسیون، ابتلا به کووید یا عدم ابتلا به کووید-۱۹ و اینکه آیا در معرض خطر هستند، همه اطلاعاتی که می‌تواند به آنها کمک کند زندگی عادی‌تری داشته باشند، مانند اطمینان از سلامتشان برای رفتن به کنسرت و شرکت در رویدادهاو مناسبت‌ها.

 

بلاکچین در داروسازی

در صنعت داروسازی معضل عرضه داروهای تقلبی و یا فروش غیرقانونی داروها در بازار سیاه می‌تواند بسیار خطرناک باشد. امکان ردیابی و بررسی تاریخ انقضا و دیگر موارد کنترلی یک کالا از زمان تولید تا زمانی که به دست کاربر نهایی می‌رسد، می‌تواند به جلوگیری از این مشکلات کمک کند.

 

استفاده از فناوری بلاکچین در دولت

تقلب در آرا یک موضوع جهانی است که استفاده از این فناوری می‌تواند به مبارزه با آن کمک کند. به همین دلیل است که بسیاری از کشورها به دنبال اجرای یک سیستم رأی‌دهی مبتنی بر بلاکچین هستند که نمی توان آن را به نفع هیچ حزبی دستکاری کرد که موجب تسهیل یک فرایند واقعا دموکراتیک خواهد شد.

 

بلاکچین و  هنر با NFT ها

شاید شناخته شده‌ترین نمونه NFT باشد. داشتن یک NFT به این معناست که بتوانید ثابت کنید که یک آیتم دیجیتالی اصلی دارید – چیزی شبیه تفاوت بین داشتن یک نقاشی اصلی و فقط چاپ آن.

• بیشتر بدانید: NFT جیست و چرا ارزشمند است؟

 

 

بازی‌ها و شبکه بلاکچین

مشابه هنر، NFTها مالکیت خود را به سطح کاملاً جدیدی می‌رسانند، بنابراین جمع‌آوری بازی‌ها به لطف این فناوری، پیشرفت خواهد نمود.

مواردی که تا الان به آن‌ها پرداختیم فهرست جامعی از مزایای بالقوه نیست، اما نقطه شروع خوبی برای درک بهتر مزایا و زمینه‌های کاربرد استفاده از این فناوری می‌باشد.

 

باورهای غلط در مورد بلاکچین

یکسری باور‌های غلط در مورد بلاکچین وجود دارد که تقریبا فراگیر شده است و دلیل آن عدم درکی کامل و صحیح از این فناوری می‌باشد. باهم در اینجا آن‌ها  را  بررسی و تصحیح می‌کنیم:

 

بیت کوین و بلاکچین یکی نیستند

یکی از رایج‌ترین باو‌رها فرض بر یکی بودن بیت کوین و بلاکچین است. همانطور که قبلاً به آن اشاره کردیم این دو با هم ایجاد شدند، اما بلاکچین از آن زمان به بعد موارد استفاده بیشتر و دیگری پیدا کرده است.

 

بلاکچین انرژی زیادی مصرف نمی‌کند

این تنها در مورد الگوریتم‌های اجماع PoW صادق است. بلاک‌چین‌هایی که از مکانیسم‌های اجماع دیگری استفاده می‌کنند، برق بیشتری نسبت به بسیاری از فناوری‌های دیگر مصرف نمی‌کنند.

 

بلاکچین کند نیست

در حالی که تراکنش‌های بیت کوین بسیار کندتر از سایر پردازشگرهای پرداخت فیات است، این به دلیل زمان مورد استفاده در شکل گیری بلاک آن است. بسیاری از بلاکچین‌های دیگر بسیار سریع‌تر هستند، حتی قادر به پردازش هزاران تراکنش در ثانیه می‌باشند.

 

برخی بر این باورند که این فناوری برای استفاده در جریانات اصلی به اندازه کافی تکامل یافته نیست این در حالیست که بسیاری از شرکت‌ها در حال حاضر از بلاکچین استفاده می‌کنند – فوربس یک لیست سالانه 50 موردی از مشاغلی دارد که درآن‌ها از این فناوری استفاده می‌شود که درآمد این مشاغل موجود در لیست بیش از یک میلیارد دلار در سال نشان داده شده‌اند.

 

همه تراکنش‌ها به صورت عمومی قابل مشاهده نیست

در حالی که این موضوع صحت دارد ولی این بدان معنا نیست که بعد از انجام دادن برخی از اقدامات اولیه مربوط به حفظ حریم خصوصی باز هم به راحتی بتوان تراکنش‌ها را ردیابی کرد.

سوالات پر تکرار در مورد بلاکچین

 

بلاکچین به زبان ساده چیست؟

به زبان ساده، بلاکچین یک پایگاه داده یا دفتر کل توزیع شده است. داده‌ها در ساختارهایی به نام بلاک‌ها ذخیره می‌شوند و هر گره شبکه یک کپی از کل پایگاه داده را در اختیار دارد. امنیت تضمین شده است زیرا اگر کسی بخواهد ورودی یک نسخه از دفتر را ویرایش یا حذف کند، اکثریت این تغییر را نمی‌پذیرند.

در حال حاضر چند بلاکچین در دنیا وجود دارد؟

تعداد بلاکچین‌ها هر روزه با سرعت فزاینده‌ای در حال افزایش است. در حال حاضر (سال 2023)، بیش از 23000 ارز دیجیتال فعال مبتنی بر بلاکچین وجود دارد و صدها بلاکچین غیرکریپتوکارنسی دیگر نیز در حال فعالیت هستند.

تفاوت بین یک بلاکچین خصوصی و یک بلاکچین عمومی چیست؟

بلاکچین عمومی که به آن بلاکچین باز یا بدون مجوز نیز می‌گویند، حالتی دارد که هر کسی می‌تواند آزادانه به شبکه بپیوندد و یک گره ایجاد کند. به دلیل ماهیت باز آنها، این بلاکچین‌ها باید با رمزنگاری و یک سیستم اجماع مانند اثبات کار (PoW) ایمن شوند. از سوی دیگر، در یک بلاکچین خصوصی، هر گره قبل از پیوستن نیاز به تایید شدن دارد. از آنجایی که گره‌ها قابل اعتماد در نظر گرفته می‌شوند، لایه‌های امنیتی نیازی به قوی بودن ندارند.

 

مزایا و معایب بلاکچین

مزایا

1. بهبود دقت با حذف دخالت انسان در راستی‌آزمایی
2. کاهش هزینه با حذف نیاز به تأیید نهاد ثالث
3. تمرکززدایی، دستکاری داده‌ها را دشوارتر می‌کند
4. تراکنش‌ها امن، خصوصی و کارآمد هستند
5. تکنولوژی شفاف
6. یک جایگزین برای نهاد‌های بانکی و راهی برای ایمن سازی اطلاعات شخصی شهروندان کشورهای دارای دولت ناپایدار یا توسعه نیافته ارائه می‌کند.

 

معایب

1. ایجاد برخی از بلاکچین‌ها هزینه قابل توجهی دارد
2. تعداد تراکنش‌های کم در هر ثانیه
3. سابقه استفاده در فعالیت‌های غیرقانونی، مانند دارک وب
4. مقررات آن بسته به حوزه قضایی متفاوت و بعضا نامشخص است
5. محدودیت در ذخیره سازی داده‌ها

 

جمع‌بندی

اگرچه بلاکچین ویژگی‌های نسبتاً پیچیده زیادی دارد، اما درک آن دشوار نیست. پیچیدگی فناوری بزرگترین نقطه قوت آن است، زیرا امنیت، شفافیت و دسترسی را بدون قربانی کردن دموکراسی و برابری تضمین می‌کند.

با وجود بسیاری از کاربردهای عملی فناوری بلاکچین که در سال‌های اخیر پیاده سازی و بررسی شده است، این فناوری به دلیل معرفی بیت کوین و ایجاد سایر ارز‌های دیجیتال به شهرت رسیده است. بلاکچین که تبدیل به ورد زبان سرمایه‌گذاران شده است، با کاهش نهادهای واسطه، عملیات‌های تجاری و دولتی را دقیق‌تر، کارآمدتر، امن‌تر و ارزان‌تر می‌کند.

در حالی که وارد دهه سوم کاربردی شدن بلاکچین می‌شویم، دیگر بحث این نیست که آیا شرکت‌های قدیمی به این فناوری تمایل پیدا می‌کنند یا خیر، بلکه سوال اصلی این است که چه زمانی این اتفاق رخ خواهد داد. امروزه شاهد گسترش ان اف تی ها و توکنیزه کردن دارایی‌ها هستیم. در نتیجه، دهه‌های آینده دوره رشد قابل توجهی برای بلاکچین خواهد بود.

 

منبع: cryptonews