تحلیل گلسنود: بررسی میزان پذیرش SegWit بیت کوین

مقیاس پذیری یک عامل بنیادین و حیاتی در موفقیت بیت کوین است: هر چه نرخ تایید تراکنش ها در شبکه بیشتر باشد، افراد بیشتری می توانند از شبکه استفاده کنند و کارمزد کمتری هم بپردازند. بنابراین این اصلا جای تعجبی ندارد که بسیاری از بهبودهای فنی شبکه بیت کوین، روی بهبود مقیاس پذیری شبکه تمرکز داشته باشد. تاثیر مثبت همین راه حل های افزایش مقیاس پذیری، میزان پذیرش آن ها توسط جامعه و اکوسیستم بیت کوین را تعیین می کند. در این مقاله، ما یکی از این بهبودهای حیاتی و مهم یعنی SegWit را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

تا پایان این مقاله، یک روش جدید برای سنجش دقیق پذیرش SegWit توسط اشخاص فعال در شبکه بیت کوین ارائه خواهیم کرد و همچنین این روش را برای تحقیق روی وضعیت پذیرش SegWit توسط صرافی ها مورد استفاده قرار خواهیم داد. دلیل انتخاب صرافی ها این بود که آن ها تاثیرات نامتناسبی روی داده های آنچین می گذارند و امروزه صرافی ها مسئول 40% از فضای بلاک های بیت کوین هستند. این باعث می شود که صرافی ها، هدف با ارزشی برای تحقیق و بررسی باشند، زیرا وضعیت پذیرش SegWit توسط آن ها می تواند تاثیر قابل توجهی در مقیاس پذیری بیت کوین بگذارد. تاکنون مشخص شده که بخش بزرگی از صرافی های فعال در کریپتو، مثل بایننس که به تنهایی مسئول حدود 15 درصد از فضای بلاک بیت کوین است، هنوز از SegWit استفاده نمی کنند.

شاخص پذیرش و استفاده از SegWit

SegWit که در واقع خلاصه عبارت Segregated Witness است، یک افزونه بیت کوینی است که اولین بار در آگوست 2017 در شبکه فعال شد. هدف اصلی SegWit بهبود وضعیت مقیاس پذیری شبکه بیت کوین بود (نمودار زیر، نحوه رسیدن اندازه بلاک به سقف 1 مگابایت را قبل از بکارگیری SegWit نشان می دهد). به طور کلی، SegWit دو متغیر تعیین کننده توان عملیاتی شبکه بیت کوین، یعنی اندازه تراکنش و اندازه بلاک را تغییر می دهد. SegWit هم باعث کاهش اندازه تراکنش ها می شود که در نتیجه آن تعداد تراکنش های بیشتری را در یک بلاک جای می دهد و همچنین اندازه هر بلاک شبکه را هم افزایش می دهد که این هم باعث جای گرفتن تعداد بیشتری تراکنش در یک بلاک می شود.

شاخص پذیرش SegWit

لازم به ذکر است که بهبود واقعی مقیاس پذیری بیت کوین به پذیرش هر چه بیشتر SegWit بستگی دارد: اگر کاربران سیستم های خود را بروز نکنند و سیستم قبل از SegWit را به طور کامل حذف نکرده و سیستم جدید را بکار نگیرند، توان عملیاتی شبکه بهبود چندانی نخواهد کرد. به همین دلیل، جامعه بیت کوین به شدت میزان پذیرش SegWit را با استفاده از داده های آنچین زیر نظر می گیرند.

روش سنجش میزان پذیرش این سیستم جدید که توسط جامعه بیت کوین ابداع شده، به قرار زیر است. اگر یک تراکنش حداقل یک خروجی SegWit داشته باشد، بنابراین بدیهی است که آن تراکنش توسط نرم افزار سازگار با SegWit انجام گرفته و بنابراین یک سیگنال قابل اتکا برای پذیرش این سیستم ایجاد می کند. میزان پذیرش SegWit به عنوان سهم تراکنش های SegWit از کل تراکنش های انجام گرفته در شبکه است. مثلا اگر در یک روز، از 300,000 تراکنش انجام گرفته در شبکه 200,000 تراکنش با SegWit انجام بگیرد، میزان پذیرش این سیستم 66 درصد خواهد بود.

شاخص بکارگیری SegWit

با اینکه روش جامعه برای سنجش میزان پذیرش SegWit برای انجام تراکنش ها معتبر است، ولی روش خوبی برای سنجش میزان بکارگیری SegWit توسط اشخاص یا در سطح شبکه نیست. تصویر زیر، به طور کامل این مشکل را نشان می دهد.

بنابر شاخص پذیرش SegWit، تراکنش سمت چپ در تصویر بالا به عنوان یک تراکنش غیر SegWit ثبت خواهد شد، زیرا هیچ ورودی SegWit در آن وجود ندارد. این در حالی است که تراکنش های وسط و سمت راست ورودی SegWit دارند و از این رو به عنوان یک تراکنش SegWit شناخته و ثبت می شوند.

نقطه ضعف استفاده از این روش سنجش این است که اطلاعات حیاتی پیرامون میزان بکارگیری SegWit در این روش از بین می رود، زیرا تفاوت بین تراکنش های وسط و سمت راست غیر قابل تشخیص خواهد شد. با استفاده از شاخص پذیرش SegWit، ممکن است در حالیکه فقط تعداد معدودی از ورودی ها به شکل SegWit هستند، تصور کنیم که بخش اعظمی از تراکنش های شبکه به شکل SegWit هستند. بنابراین برای جلوگیری از چنین تصور اشتباهی، شاخص پذیرش SegWit نباید برای سنجش میزان بکارگیری SegWit استفاده شود.

ما معتقدیم که هر میزان استفاده از SegWit توسط اشخاص برای انجام تراکنش ها، باید محاسبه شود. به همین منظور یک شاخص جدید به نام شاخص بکارگیری SegWit یا SegWit Utilization را ارائه کرده ایم که در واقع میزان بکارگیری این سیستم را به شکل تعداد خروجی های SegWit نسبت به کل تعداد خروج ها، به نمایش می گذارد. به عنوان مثال در حالی که شاخص پذیرش SegWit مقدار پذیرش در نمونه تصویر بالا را 66 درصد محاسبه می کند، ولی شاخص بکارگیری SegWit عدد 40% را نشان می دهد، زیرا 6 خروجی از 15 خروجی کلی از SegWit استفاده کرده اند.

برای اینکه بهتر با تفاوت این دو شاخص در داده های واقعی آشنا شوید، به نمودار زیر دقت کنید که چگونه تفاوت دو شاخص پذیرش و بکارگیری SegWit را به عنوان یک نمودار واحد به نمایش می گذارد.

با اینکه این دو نمودار به طور کلی شباهت هایی با هم دارند ولی در موارد بخصوصی (مثل چند ماه گذشته) این دو شاخص تفاوت فاحشی با هم ایجاد کرده اند. البته ارزش واقعی شاخص بکارگیری زمانی مشخص می شد که بخواهیم دو شخص واحد را با هم مقایسه کنیم. تصویر زیر، تفاوت پذیرش و بکارگیری SegWit در دو صرافی Luno و بایننس را نشان می دهد.

در صرافی Luno، می توانیم یک وضعیت صفر و صد را در شاخص پذیرش SegWit ببینیم، زیرا تا اواخر سال 2017 استفاده از این سیستم کاملاً صفر بود ولی به طور ناگهانی پذیرش SegWit در این صرافی به 100 درصد رسید. از طرف دیگر شاخص بکارگیری SegWit کمی تفاوت را نشان می دهد، زیرا با اینکه پذیرش SegWit در اواخر سال 2017 به 100 درصد رسیده بود ولی بکارگیری کامل آن چند سال دیگر زمان برده است.

برتری و دقت شاخص بکارگیری SegWit در مورد صرافی بایننس بسیار واضح تر است. با اینکه شاخص پذیرش SegWit از سال 2020 تا 2021 به حوالی 50 درصد رسیده بود، ولی شاخص بکارگیری SegWit حدود یک پنجم این مقدار را نشان می دهد و این یعنی حدود یک دهم از کل ورودی های تراکنش های خلق شده با بایننس از نوع SegWit بوده اند.

این مقایسه عملی این دو شاخص به طور واضحی نشان داد که شاخص پذیرش SegWit نمی تواند سنجش دقیق و با معنایی برای نمایش میزان مصرف این سیستم هم در سطح شبکه و هم اشخاص حقیقی یا حقوقی باشد، بلکه چنین سنجش هایی باید توسط شاخص جدید بکارگیری SegWit انجام بگیرد. در ادامه، ابتدا صرافی ها را به عنوان اولین مصرف کنندگان فضای بلاک بیت کوین معرفی خواهیم کرد و سپس با بکارگیری شاخص بکارگیری SegWit، یک دید واقعی و دقیق نسبت به پذیرش این سیستم جدید توسط صرافی ها به دست خواهیم آورد.

SegWit و صرافی ها

با تکیه بر تکنولوژی پیشرفته گلسنود برای تشخیص آدرس های متعلق به صرافی ها، مقدار حجم مصرفی بلاک توسط صرافی ها به شکل زیر تعیین می شود:

• در ابتدا، از بین همه تراکنش های انجام گرفته در یک روز، تراکنش هایی که به برداشت و واریز به صرافی ها مربوط می شوند و همچنین تراکنش های مرتبط با انتقالات درون سازمانی صرافی ها (مثل انتقال از کیف پول آفلاین به آنلاین یا بالعکس)، شناسایی می شوند.
• برای محاسبه دخالت چندین صرافی در یک تراکنش (مثلا ممکن است یک کاربر برای واریز بیت کوین به چندین صرافی از یک تراکنش استفاده کند)، حجم تراکنش های از قبل شناسایی شده به طور دقیق اندازه گیری می شوند و به صرافی های مرتبط تخصیص می یابند.
• در آخر هم برای رسیدن به سهم حجم بلاک استفاده شده توسط صرافی ها، مقدار مشارکت صرافی ها بر مقدار کل فضای بلاک استفاده شده در یک روز تقسیم می شود.

با بکارگیری این روش در داده های گذشته آنچین، سیر تکامل مصرف حجم بلاک توسط صرافی های مختلف به دست می آید که در تصویر زیر آن را مشاهده می کنید.

این داده ها، 3 یافته مهم و کلی را به ما نشان می دهد:

• سهم مصرفی حجم بلاک توسط صرافی ها همواره در روندی صعودی قرار گرفته و این نشان دهنده سیر تکامل بیت کوین و تبدیل آن به یک دارایی مالی است.
• در طول رویدادهای قیمتی غیر طبیعی (مثل جهش های اواخر 2017 یا اوایل 2021)، صرافی ها این روند بلند مدت را تغییر داده اند.
• بخش اعظمی از حجم بلاک ها توسط تعداد معدودی صرافی اشغال شده است.

برای نمایش بهتر گزینه آخر، شکل زیر به خوبی مقدار میانگین مصرف حجم بلاک توسط صرافی های مختلف را در سال گذشته نشان می دهد. واضح است که بایننس و کوین بیس اصلی ترین مصرف کنندگان حجم بلاک ها هستند. در طول ماه گذشته، بایننس و کوین بیس مسئول مصرف 25 درصد از حجم بلاک های بیت کوین بودند، در حالیکه مجموع تمام صرافی های دیگر 16 درصد شد.

با جمع این دو و رسیدن به مقدار 40 درصدی، می توان به این نتیجه رسید که صرافی ها اصلی ترین مصرف کنندگان حجم بلاک بیت کوین هستند و همین نکته آن ها را به مهمترین هدف برای تحلیل کارایی فضای بلاک تبدیل می کند.

پیشگامان، میانه روها و عقب مانده ها!

برای مشاهده وضعیت کنونی پذیرش واقعی SegWit توسط همه صرافی های مطرح بازار، شاخص بکارگیری SegWit برای تراکنش های انجام گرفته توسط همه صرافی ها در ماه گذشته مورد استفاده قرار گرفت. شکل زیر خروجی این تحقیقات را نشان می دهد که در آن میزان پذیرش این سیستم جدید مشهود است. صرافی های مطرح بازار به سه دسته پیشگامان: با بیش از 90 درصد پذیرش، میانه روها: با 20 تا 90 درصد پذیرش و عقب مانده ها: با کمتر از 20 درصد پذیرش تقسیم می شوند.

تصویر بالا نشان می دهد که از بین 18 صرافی مورد بررسی ما، فقط 6 پلتفرم در دسته پیشگامان قرار می گیرند و می توان آن ها را در دسته پذیرندگان کامل SegWit قرار داد. لازم به ذکر است که کوین بیس که طبق تحقیقات پیشتر به عنوان دومین مصرف کننده حجم بلاک بیت کوین شناخته شد، در دسته پیشگامان قرار می گیرد. اگر این صرافی از SegWit استفاده نمی کرد، مقدار فضای مصرفی کوین بیس قطعا بیشتر از میزان کنونی میشد.

از بین 12 صرافی باقی مانده، 6 پلتفرم دیگر در دسته میانه روها قرار می گیرند و این یعنی با وجود گذشت بیش از 4 سال از ابداع این سیستم، هنوز در پذیرش کامل آن با مشکل روبرو شده اند. برای اندازه گیری بهتر پروسه پذیرش این صرافی ها و انتظاری که صرافی های این دسته می رود، تصویر زیر سیر تکامل پذیرش SegWit برای این صرافی ها را در طول زمان نشان می دهد.

داده های بالا، یک واقعیت جالب برای سه صرافی از این 6 مورد را نشان میدهد: در طول سال گذشته، پذیرش صرافی های HitBTC، Coincheck و Bitfinex تقریبا بدون تغییر و در حالت میانه باقی مانده اند. از طرف دیگر Gemini توانسته در طول سال گذشته پذیرش خود را از 50 به 80 درصد برساند. BitMEX هم با وجود تعلل بسیار، در سال گذشته پیشرفت بسیار خوبی داشته است. این در حالی است که بایننس، پر مصرف ترین حجم بلاک بیت کوین، تا اواخر سال گذشته تلاش چندانی برای پذیرش SegWit نکرده بود.

شش صرافی باقی مانده هم با پذیرش بسیار کم خود در دسته عقب مانده ها قرار می گیرند. البته صرافی OKEx با پذیرش 7 درصدی خود نشان داده که تمایل زیادی برای پذیرش سیستم SegWit دارد ولی باقی صرافی ها به وضوح عدم تمایل خود برای بروزرسانی ها زیرساخت و بهره برداری بیشتر از شبکه بیت کوین را نشان داده اند.

جمع بندی نهایی

• امروزه، صرافی ها بیشترین مصرف کنندگان حجم بلاک بیت کوین هستند. تراکنش های مرتبط با واریز یا برداشت از صرافی ها و همچنین تراکنش های داخلی این سازمان ها، حدود 40 درصد از کل حجم بلاک شبکه بیت کوین را به خود اختصاص می دهد.
• از بین همه صرافی ها، بایننس و کوین بیس با فاصله معناداری بیشترین مصرف کنندگان حجم بلاک هستند. تراکنش های ورودی، خروجی یا درونی صرافی بایننس 15 درصد از حجم هر بلاک بیت کوین را به خود اختصاص داده است، در حالی که این عدد برای کوین بیس 10 درصد است.
• شاخص پذیرش SegWit برای سنجش میزان پذیرش واقعی این سیستم توسط اشخاص یا کل شبکه کارایی خوبی ندارد، از این رو شاخص بهتر و دقیق تری به نام شاخص بکارگیری SegWit معرفی شده است.
• با استفاده از شاخص جدید بکارگیری SegWit، توانستیم تصویر دقیقی از میزان پذیرش SegWit توسط صرافی ها را به دست بیاوریم: از بین 18 صرافی برتر مورد تحقیق، 6 صرافی به طور کامل فناوری SegWit را پذیرفته اند، 6 صرافی دیگر در حال پذیرش هستند و 6 صرافی دیگر هم به طور کامل از این قافله عقب مانده اند.
• بایننس، پر مصرف ترین حجم بلاک بیت کوین، تا پایان سال 2021 فقط 10 درصد از تراکنش ها را با سیستم SegWit انجام می داد. با اینکه میزان پذیرش این صرافی در ماه های گذشته به 50 درصد افزایش یافته ولی باز هم کافی نیست زیرا این پلتفرم به تنهایی مسئول مصرف 15 درصد از کل حجم بلاک های بیت کوین است.
• از طرف دیگر، صرافی آمریکایی کوین بیس که مسئول مصرف 10 درصد از حجم بلاک هاست، به طور کامل سیستم SegWit را پذیرفته است.

منبع : Gassnode